Medycyna naturalna
Zioła Peru "T" do "Z"
- Szczegóły
- Utworzono: wtorek, 11, sierpień 2009 19:18
- Mitch Sobczak
TAHUARI - Tabebuia serratifolia (Vahl. ) Nichols - Tabebuia guayacan
Nazwy lokalne: abano, acapro, acapro blanco, araguanei, araunec, asta de venado, bucpoori, cachovenado, chacaradanga, chonta, curarire, flor amarillo, grinati, guayacan, palo de Arco, pau de Arco, puy, tucano, vero
Tahuari rośnie w całej Amazonii w jej tropikalnym klimacie z opadami w granicach 3000 mm
rocznie są siedliskiem tego gatunku. Jego stanowiska spotyka się do wysokości 800 m n.p.m.
Rośnie na terenach pagórkowatych (z dala od terenów zalewanych wodą), często też zamieszkałych (pastwiska, obejścia gospodarstw) głównie w Peru, Kolumbii, Boliwii, Gujanie i Brazylii.Tahuari to drzewo osiągające 35 m wysokości i nawet 3 m średnicy. Kora pnia jest szorstka, miejscami popękana, zielono - szarobrązowa, a od wewnątrz miękka, słodkawa w smaku, kremowożółta. Drewno jest twarde, zwarte, jasnożółte i bardzo trwałe. Długoogonkowe liście 10-15 cm długości i 2-6 cm szerokości są złożone, dłoniaste, pięcio - do siedmiolistkowe, o kształcie eliptyczno-jajowatym. Ich kolor bywa od zielonkawo-brązowego do brązowo-bordowego, połyskliwe, z pofałdowaną powierzchnią. Kwiatostan szczytowy z kwiatami o kielichach barwy żółto-złotej. czasem białej lub fioietowawej, kształtu dzwonkowatego. Owoc podłużno - jajowaty o długości do 10 - 60 cm i średnicy 2,4 cm. Nasiona szarobrązowe, oskrzydlone, dzięki czemu mogą być rozsiewane przez wiatr.Do celów fiteterapji używa się niemal całą roślinę, a przede wszystkim korę, liście i kwiaty. Posiada całą gamę składników:Są wśród nich alkaloidy, dehydro-cc-łapachon, dehydroizolapachon, katechiny. steroidy, fenole proste, flawony, flawonole, flawonony, heterozydy cyjanogenne, saponiny, żywice, trójterpeny, ksantyna, antrachinon, (3-sitosterol, (5-karoten, kwas chryzofanowy, kwas askorbinowy, niacyna, ryboflawina, tiamina oraz liczne makro- i mikroelementy (Cr, Mn, P, Mg, Fe, Zn, Si, K, Sn, Ca). Za substancję decydującą o właściwościach przeciwnowotworowych tego surowca uważa się lapachol. Ta pochodna naftochinonu odpowiedzialna również za żółtą barwę rośliny już pod koniec lat 50-tych była przedmiotem badań klinicznych. Prowadzono też próby otrzymywania lapacholu z hodowli tkankowych.
Wśród postaci leku sporządzanych z omawianego surowca wymienia się odwar z kory, sok z rośliny, syrop z kwiatów, jak również okłady z kory. Bronchit, grypa i koklusz są wskazaniem do pomocniczego stosowania odwarów z kory drzewa oraz syropu z jego kwiatów. Sok otrzymany z liści posiada właściwości antybiotyczne i przeciwpierwotniakowe, stąd jego zastosowanie w leczeniu febry, malarii, leiszmanioz oraz chorób wenerycznych. Przeciwzapalne właściwości surowca wykorzystuje się we wspomaganiu leczenia reumatyzmu, stanów zapalnych wątroby, dróg moczowych i układu oddechowego. Odwary z kory pije się w celu uregulowania funkcji przewodu pokarmowego w przypadku występowania kamieni żółciowych, wzdęć, cukrzycy, czy wrzodów żołądka. Wspomniane wyżej okłady z kory drzewa stosuje się na stłuczenia oraz w przypadku ukąszenia przez węże. Ostatnio wspomina się o zastosowaniu wyciągów z kory w leczeniu guzów i nowotworów.
Drewno pnia i gałęzi drzewa stanowiło w Amazonii surowiec do wyrobu łodzi tzw dłubanek, łuków i strzał. Obecnie używane jest do wyrobu parkietu, narzędzi w rzemiośle, ciężkich konstrukcji oraz mebli ogrodowych. Tahuari, inaczej zwane Pau d'Arco, działa podobnie do vilcacory, ale przy jego stosowaniu nie istnieją żadne przeciwwskazania. Dlatego można go bezpiecznie używać tam, gdzie vilcacory nie powinno się podawać, a także dodatkowo w złożonych kuracjach przeciwrakowych i przeciwzapalnych. Wiąże się też z nią ogromne nadzieje w przypadkach chorych na AIDS Jako zioło kąpielowe stosuje się je w przypadkach zapaleń żył, hemoroidów i żylaków kończyn dolnych.
UBOS - Spondias mombin L.
NazwyMiejscowe: acaja, acaju, ajuela, binbish - sheshon, caja, caja mirin, canayarana, cancharana, cansa boca, ciruela, ciruela agria, ciruela amarilla, ciruela de cerdo, ciruela de marañon. diji, hobo, hubas, hubo, hubus, itahuba, jocote, manzanita de monte, mompe, mope, sheshon, shungu, tabo de la montana, tapereba, tronador, tsiyoriqui, ubo, ushum, uvo, xuxoom, ylopo
Jest to drzewo o wysokości 10 - 40 m i średnicy pnia 0,5 - 2 m ma obszerną, bogato ulistnioną, zróżnicowaną koronę, z gęstymi, nieregularnego kształtu gałęziami. Kora pnia jest gruba (2 - 2,5 cm), z podłużnymi bruzdami i wieloma wypustkami przypominającymi ciemnoceglaste kolce. Kora wewnętrzna o strukturze gąbczastej koloru kremowego do jasnoróżowego, po utlenieniu staje się czerwonawa. Po przecięciu wydziela przejrzystą żywicę. Liście naprzemianległe, nieparzystopierzaste, siedzące są duże, kształtu eliptycznego, całobrzegie lub ząbkowane. Kwiaty zebrane są w pęczki szczytowe 15 - 40 cm długości. Kwiaty obupłciowe, liczne, pięciodzielne, małe, płatki wolne, koloru kremowego lub białego. Działki kielicha bladoróżowe. Jadalny owoc jest owalnym lub elipsoidalnym pestkowcem o wielkości 3-4 cm, z gładką skórką koloru żółtopomarańczowego i skąpym, żółtawym, wodnistym miąższem, o lekko kwaskowatym smaku. Zdrewniałe i włókniste endokarpium zawiera zwykle 5 małych nasion.
UBOS jest kosmopolitycznym drzewem owocowym pochodzącym z Ameryki tropikalnej - głównie Amazonii peruwiańskiej .Najwięcej w rejonie Iquitos i Pucallpa. Rośnie w lasach tego klimatu o średnich temperaturach 25° - 27°C ze średnią wilgotnością względną 70% - 80%, w rejonie średnich opadów 1500 - 3200 mm rocznie, jednak wymaga ok. 3 miesięcy okresu suchego (mniej niż 100 mm opadów rocznic). Wymaga gleby średnio kwaśnej. Jego stanowiska znajdują się na wysokości do 850 m n.p.rn.
W celach leczniczych pozyskiwane są: korzeń, kora, liście i owoce drzewa.
Skład chemiczny: W korze ubos znajdują się steroidy, katechiny, antranole, fenole proste heterozydy cyjanogenne, flawonony, fławonole, chinony, leukoantocyjanidyny. saponiny garbniki pirogalowe. Owoce tej rośliny są bogate w żelazo oraz witaminy A i C. I dość smaczne.
Wskazania (zatosowanie), postacie leku: Preparaty sporządzone z wymienionych wyżej części rośliny stosowane są przez liczne grupy etniczne Amazonii peruwiańskiej. Surowiec ma działanie przeciwskurczowe. stąd znane jest jego stosowanie w astmie w postaci naparów z kory i liści. Poza tym roślina ta stosowana jest przeciwbiegunkowo, przeciwbólowo w problemach żołądkowych oraz w przypadku wrzodów dwunastnicy. Przeciwzapalne właściwości odwarów z liści i kory wykorzystuje się w chorobach skóry, krtani, w infekcjach pochwy, pomocniczo w lciszmaniozie i w przypadku ukąszenia przez węże. Skórka owocu przykładana na skórę lub maceral z liści oraz sproszkowana kora powodują efekt ściągający, co wykorzystane jest pomocniczo przeciw hemoroidom, w krwawieniach i krwotokach. W anemii zaleca się spożywać owoce ze względu na znaczną zawartość żelaza, lecz należy pamiętać, że zbyt duże ich ilość działa wymiotnie. Odwar z kory przyjmowany w czasie menstruacji ma działanie antykoncepcyjne.
Ciekawostki: Miąższ dojrzałych owoców ubos wykorzystywany jest szeroko w kuchni. Owoce suszy się lub ze świeżych sporządza orzeźwiające napoje albo dodaje do napojów alkoholowych. Można z nich sporządzać galaretki, nektary, syropy, kompoty i lody. Roślina stanowi też cenną paszę dla zwierząt, a drewno używane jest w stolarstwie i jako surowiec opałowy. Drzewo często sadzone jest w celach ozdobnych, poza tym ma wartość jako roślina miododajna.
UNO DE GATO - VILCACORA- Uncaria tomentosa
Nazwy Miejscowe: bejuco de agua, cat's claw, garabato, garabato amarillo, garabato casha, garra gavilán, hawk's claw, jagua, paraguayo, saventaro, tambor huasca, una de gavilán, vilcacora po polsku koci pazur
Jest to pokaźnych rozmiarów zdrewniałe, jasnobrązowe pnącze (liana) o tępych, czworokątnych gałęziach. U nasady liści ma lekko wygięte, zielone kolce. Młode gałęzie pokryte są delikatnymi włoskami, starsze gałęzie są gładkie. Liście są krótkoogonkowe, a blaszka liściowa ma kształt owałno-jajowaty lub sercowaty, od spodniej strony jest brązowawa, pokryta włoskami, z dosyć gęstym, gładkim unerwieniem. Wyraźnie widoczny nerw główny może mieć czerwonawo-brązowe zabarwienie. Kwiatostan w postaci główki z dojrzałą szypułką wyrastającą z kąta liściowego ma długość od 1,5 do 4 cm. Kwiaty są nietrwałe, pomarańczowe. Ich korona sięga 3,5-6 mm długości, sam kielich ma 2 mm długości. Owoc w postaci torebki zawiera 2-3 mm nasiona.
Roślina ta występuje na wysokościach do 1100 m n.p.m. w lasach tropikalnych Peru, gdzie zwykle oplata inne rośliny mocną, twardą łodygą, a także w Kolumbii, Ekwadorze, Gujanie, Wenezueli, gdzie rośnie dziko, choć w rejonach tych podejmuje się także jej uprawę.Jednak plantacyjna ta nawet najlepsza jest około 3 – 5 razy słabsza. W lecznictwie najbardziej skuteczny jest świeży sok lub wywar ze świeżych pędów i liści.W fitoterapii używa się: korę, korzeń i liście liany.
Składniki chemiczne, które zadecydowały o leczniczym zastosowaniu tej rośliny to głównie alkaloidy oksoindolowe (pentacykliczne) – mitrafilina A5, izomitrafilina A3, pteropodyna A2, izopteropodyna A1, specjofilina A6, unkaryna A4 F –te Aminokwasy są skuteczne przy leczeniu białaczki-, (tetracykiiczne) - rynchofilina, izorynchofilina, alkaloidy indolowe - dihydrokorynanteina, hirsutenina. hirsutyna oraz glikozydy kwasu chinowego. W całej roślinie obecne są liczne polifenole - proantocyjanidyny, taniny fenolowe i katechinowe, sterole - stigmasterol, kampesterol, 5a-karboksystriktozydyna, a także polihydroksylowane triterpeny i ich pochodne - kwas ursolowy i oleanowy.Jeżeli chodzi o A4 czyli Unkaryne F działa bardzo wybiorczo i potrafi odróżnić komórki zdrowe od zdegenerowanych chamuje rozwój chorych a pomaga rozwijać się zdrowym wytwarzanym w szpiku kostnym. Jeżeli chodzi o alkaloidy typu oxidole to wzmacniają system obronny a zwłaszcza monocyty i granulocyty oraz erytrocyty oraz limmcyty CD4
Zastosowanie, postacie leku: susz liany, sproszkowane łyko, lub łyko w kawałkach, liście, wyciąg płynny. Surowiec ten został w ostatnich latach poznany jak zapewne niewiele innych. Wyizolowano i określono działanie zawartych w nim farmakologicznie czynnych związków chemicznych. Ustalono, że ma działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe, tak więc płynne wyciągi stosuje się w obu rodzajach infekcji, również w biegunkach. Przeciwzapalne (co zawdzięcza obecności steroli) właściwości surowca wykorzystuje się pomocniczo w leczeniu szeregu schorzeń - pomocniczo w astmie, artretyzmie, stanach zapalnych żołądka, nerek i jelit, podając w tym celu doustnie napary lub odwary z niego przygotowane. Zewnętrznie - na skórę - stosuje się je w postaci okładów w przypadkach nadwrażliwości, odczynów alergicznych, stanów zapalnych oraz w celach pielęgnacyjnych. Preparaty kosmetyczne zawierające wyciąg z Uno de Gato łagodzą podrażnioną skórę, a dzięki aktywności antyoksydacyjnej chronią przed wpływem szkodliwych czynników środowiska zewnętrznego. Obecne w specjalnie lekko zakwaszanych w celu maksymalnej skuteczności ekstrakcji odwarach lub naparach pentacykliczne alkaloidy oksyindolowe wzmagają aktywność fagocytów, wpływając tym samym na modulowanie procesów immunologicznych organizmu. Badania in vivo i in vitro wskazały na właściwości antyproliferacyjne preparatów sporządzonych z omawianego surowca w stosunku do linii komórek białaczkowych, nie hamując przy tym wzrostu komórek prawidłowych. Alkaloidy tetracykliczne z kolei wykazują działanie na centralny układ nerwowy. Poprzez wpływ na stan naczyń krwionośnych grupa alkaloidów wykazuje działanie hypotensyjne, co więcej obniża poziom cholesterolu i zmniejsza zdolności agregacyjne płytek krwi. Wszystkie wymienione efekty służą wspomaganiu leczenia chorób układu krążenia. Mówi się też o wykorzystaniu tej rośliny w schorzeniach trzustki, łącznie z cukrzycą.
Una de Gato lub Uncaria tomentosa jest królową wszystkich roślin peruwiańskich. Efekty jej leczniczego działania są przedmiotem wielu badań naukowych. Już dziś wiadomo, że pomaga zwalczać wiele poważnych chorób. Vilcacora znana była Indianom od niepamiętnych czasów, przez naukę zaś została jednak poznana stosunkowo niedawno. Napisano o niej kilka książek i setek rozpraw naukowych publikowanych w periodykach medycznych. Wszędzie wykazywana jest jej skuteczność, i to w przypadkach zwalczania chorób trudnych do wyleczenia. Takich chorób jak wirusowe zapalenie wątroby, choroby wrzodowe żołądka i jelit, reumatoidalne zapalenie stawów, choroby zapalne przewodu pokarmowego, infekcje wirusowe i bakteryjne, choroby alergiczne, wreszcie choroby nowotworowe - m.in. rak płuc, rak jajnika, rak skóry, rak jelita grubego, rak żołądka, nowotwór mózgu oraz czerniak i białaczka. Vilcacora - jak potwierdzają najnowsze badania - pomaga również w leczeniu infekcji HIV. Jako zioło kąpielowe stosuje się vilcacore w profilaktyce i leczeniu grzybic skóry oraz w stanach zapalnych o podłożu bakteryjnym i alergicznym. Stosowana w kuracji antycellulitowej Ze względu na walory smakowe wyciągów z Una de Gato może być też stosowana w Europie jako używka poprawiająca łaknienie, usprawniająca funkcjonowanie przewodu pokarmowego, działająca ochronnie na śluzówkę przewodu pokarmowego i o łagodnym działaniu przeciwskurczowym, przeciwzapalnym, porównywalna z herbatą. Ostatnio pojawiła się możliwość wykorzystania cennych przeciwzapalnych i przeciwwolnorodnikowych właściwości tej rośliny w przemyśle kosmetycznym do produkcji kremów, balsamów i mydeł oraz szamponów i odżywek do włosów. W Austrii zarejestrowano preparat zawierający wyizolowane alkaloidy z Uncaria tomentosa jako środek farmaceutyczny ze wskazaniem do leczenia chorób reumatycznych. Można dostać wiele maści zawierających ten składnik o podobnym działaniu.Na rynku można kupić maści w skład których wchodzi Una de Gato. Zioło te w kuracji przeciwnowotworowej powinno podawać się wraz z Sangre de Drago Daje lepszy efekt. Przy jednoczesnym stosowaniu zabiegów onkologicznych jak chemio czy radioterapii nalezy zrobić przerwę na 3 dni przed i 3 dni po zabiegu czyli łącznie 7 dni nie pić wywaru z Una de Gato. Vilcacora doskonale łagodzi niepożądane efekty uboczne tych zabiegów jak torsje czyli wymioty,zmniejsza wypadanie włosów lub przyśpiesza odrost i podrażnienie błon śluzowych oraz zwiększa ilość białych ciałek krwi.Powinna być stosowana profilaktycznie raz albo 2 razy do roku w formie kuracji oczyszczająco wzmacniającej razem z Manayupą Pinco-Pinco i Hercampuri tych 2 nie koniecznie ale koniecznie Flor de Arena zamiast Hercampuri można stosować Canchalange smak łagodniejszy a efekt ten sam. Zaś zamiast Manayupy możemy stosować Aceide de Copaiba(olejek ten oprócz wielu zastosowań jak choćby przeziębienia zapalenie ucha reguluje także nasz cholesterol do właściwej nam granicy) z tym że w kuracji oczyszczającej stosujemy tylko 30% normalnych porcji.Zamiast wywaru z Unio de Gato można stosować nalewki na dobrej wódce lub dobrym winie ziołowym np typu Vermut. Takie stosowanie tej kuracji zmniejsza nawet o 90% możliwość zachorowania na nowotwór a dodatkowo wzmacnia nasz system odpornościowy. Ale co w przeciwieństwie do Ludności z naszego terenu to jest Selva Central i innych regionów ludzie z regionów wysoko rozwiniętych woli się leczyć a najlepiej tabletkami niż zapobiegać.
Wira-wira - Culcitium canescens
Nazwy lokalne anckosh,ancosh,ckola-huiru,ckola-wiru,huila-huila,huirade la sierra,kina-kina,milguash,pfuinia,pulluaga,vira-vira,wila-wilavira dela selva. huira-huiayo, huira-huira, , qqola wiru, wila-wila
Występuje na terenach górzystych od 1000 do 5000 m npm., wira-wira to roślina zielna ze zredukowaną łodygą do 45 cm wysokości, zwykle rosnąca w kępach. Jej odziomkowe, wyrastające z rozety ogonkowe liście swą szaro-srebrzystą barwę zawdzięczają bardzo gęsto pokrywającym całą ich powierzchnię włoskom. Są całobrzegie i mają kształt szablasto-wstęgowaty lub lancetowaty, na szczycie ostro zakończone. Kwiatostan w postaci grona znajduje się na osi kwiatowej. Używa się głównie Liście. W których są następujące składniki: glikozydy flawonoidowe takie jak kemforol,glikozyd kwercetyny i izoramnetyna,poza tym kwas chinowy,kwas3,4- dikawowochinowy i 3,5 –dikawowochinowy . Stosuje się w medycynie ludowej w chorobach dróg oddechowych – płuc i kokluszu. Działa wykrztuśnie.Używa się także przy niedomaganiach pęcherza moczowego i jako dodatek do Achote prze zapaleniu gruczołu krokowego. Jako środek napotny przyjmowany jest przy febrze i malarii.W chorobach reumatycznych stosuje się okłady z rozgrzanych liści na bolące miejsca.Niestrawność leczy się wywarem z liści ponadto oczyszcza krew.
Wyniki niedawno przeprowadzonych przez włoskich naukowców badań donoszą o przeciwwirusowej i przeciwzapalnej aktywności związków czynnych obecnych w Calcitium canescens. A jeżeli chodzi o działanie przeciwzapolne dzieje się to głównie dzięki obecności w naparach pochodnych kwasu kawowego znacząco hamujących chemotaksję w trakcie procesów zapalnych oraz tworzenie się jonów nadtlenkowych. Ze względu na charakterystyczny kształt liści tej rośliny zwana jest jest "rabbit's ears" czyli królicze uszy.
WIESIOŁEK (Oenothera biennis]
Smukła, wysoka roślina jednoroczna o jaskrawożółtych kwiatach otwierających się o zmierzchu. Każdy kwiat rozwija się tylko na jedną noc, a następnego dnia więdnie. Wiesiołek, znany już starożytnym Grekom, pleni się bujnie w Europie i obu Amerykach. W stanie dzikim spotykany na przydrożach, bywa też uprawiany.
Roślina ta zawiera śluzy o działaniu uspokajającym, moczopędnym i ściągającym. Naparów ze wszystkich części rośliny używa się w kaszlu, astmie, dla poprawy nastroju. Pobudzają one też wątrobę i układ trawienny. Z wiesiołka robi się maść łagodzącą na wysypki. Północnoamerykańscy Indianie używali tej rośliny zewnętrznie do gojenia ran i zakażeń i wewnętrznie jako środka na przeziębienia i kaszel.
Wyciskany z nasion wiesiołka olej znany jest z wielu leczniczych właściwości: powoduje utratę wagi bez przechodzenia na dietę, obniża i reguluje poziom cholesterolu i ciśnienie krwi. Przynosi ulgę w artretyzmie, leczy egzemy i trądzik (stosowany razem z cynkiem). Łagodzi bóle przedmenstruacyjne i stany podrażnienia jelit.
Olej wiesiołkowy okazał się bogatym źródłem kwasu gamma-linolenowego. Z tego kwasu tłuszczowego pochodzą prostaglandyny, substancje o charakterze hormonów regulujące różne funkcje życiowe organizmu. Prostaglandyny odgrywają ważne, niekiedy przeciwstawne role, równowaga ich różnorakich działań jest warunkiem zdrowia. Na przykład prostaglandyna l zapobiega krzepnięciu krwi i działa moczopędnie, podczas gdy prostaglandyna 2 przyspiesza krzepnięcie i nasila zatrzymanie wody w organizmie. Niedobór prostaglandyn jest przyczyną wielu chorób serca, nadciśnienia, artretyzmu, napięcia przedmiesiączkowego, uczuleń, astmy i migreny.
ŻYWOKOST (Symphytum officinale)
Bylina, dziko rosnąca w obu Amerykach i północnej Europie. Liście żywokostu często dodaje się do sałatek. Surowcem leczniczym są korzenie, bogate w wapń i śluzy. Korzeń ma działanie łagodzące, tworzy wyściółkę na błonach śluzowych jelita,-jednocześnie zapobiegając rozwojowi zarazków takich jak Escheńchia coli. Jest też bogaty w alantoinę, substancję używaną do okładów na trudno gojące się rany. Dodawany do kąpieli poprawia cerę.
Do lat osiemdziesiątych tabletki i herbatki z żywokostu były dostępne w sklepach ze zdrową żywnością. Dzięki właściwościom ściągającym używany był do leczenia biegunek i krwawień z przewodu pokarmowego, a także wrzodów żołądka i dwunastnicy. Niestety wykazano, że długotrwałe przyjmowanie żywokostu może spowodować choroby wątroby i nowotwory; substancją szkodliwą są alkaloidy piro-lizydynowe.
Więcej o ziołach w innym terminie Mietek