Medycyna naturalna
Zioła Peru "N" do "S"
- Szczegóły
- Utworzono: niedziela, 16, sierpień 2009 01:09
- Mitch Sobczak
NASTURCJA - Tropaeolum majus L.
Nazwy Miejscowe : berros del nuevo mundo, capuccina, capuchina, capuchinha, capucine, chagas, espuela de galán, flor de pajarito, ñor de sangre, indian crees, kapuzinercresse, Magas de Cristo, malla, mallau, mastuerzo de indias, mastuerzo indiano, nasturcja, nasturtium, paxarito, ticsau, ticsau yuyu, tiscau
Ta zielna dwuletnia roślina ma płożącą się łodygę o długości od kilkudziesięciu centymetrów do nawet 5 metrów. Liście tworzy tarczowate, okrągławe, barwy jasnozielonej, a kwiaty dwubocznie symetryczne o dwuwargowym kielichu, pięciodziałkowe. Dolna warga zaopatrzona jest w ostrogę. Korona kwiatu jest pięciopłatkowa, stosunkowo duża, a płatki mają kolor od żółtego poprzez pomarańczowy lub ceglastoczerwony aż do brązowawego. Pręcików jest 8, słupek 1. Kwiaty mają bardzo przyjemny zapach. Owocem jest rozłupnia złożona z trzech rozłupek.
Występowanie: Roślina pochodzi z Peru i jest rozpowszechniona we wszystkich strefach klimatycznych tego kraju, niezależnie od typu gleby, od poziomu morza aż po 3800 m nad jego poziomem. Znosi szeroki zakres temperatur - od 11 do 40°C. Poza tym rozpowszechniona w wielu krajach świata, również w Polsce.
Zarówno liście, kwiaty, nasiona, jak i cała roślina (ziele) są surowcem wykorzystywanym w fitoterapii peruwiańskiej.
Głównymi składnikami aktywnymi są połączenia siarkowe - tropaeolina i jej tioglikozydy oraz seskwiterpeny, a wśród nich ksantozyna. Poza tym kwercytryna, taniny, olejki eteryczne, sole wapnia, fosforu, witaminy A i C i niacyna,
Wskazania (zastosowanie), postacie leku: Jak wynika z opisów zastosowania tego surowca przez rdzennych mieszkańców Peru, świeże liście nasturcji nakładane na skórę w postaci okładów leczyły infekcje bakteryjne. Na bazie nalewki, odwaru bądź naparu z całej rośliny mieszkańcy Amazonii przygotowywali kąpiele, które łagodziły lub usuwały bóle głowy oraz bóle całego ciała. Podobnie kąpiele zawierające przetwory z liści i korzeni rośliny zalecano dla skóry ze strupami, pryszczami i innymi infekcjami w celu przyspieszenia ich wygojenia.
Odwary sporządzone z winem osuszały ropiejące rany. Nacieranie twarzy kwiatami nasturcji likwidowało zsinienia oraz jęczmień na powiekach. Doustnie podawane preparaty z liść rośliny, a zwłaszcza z rozgniecionych nasion działały przeciwbakteryjnie w infekcjach dróg moczowych i układu oddechowego. Picie soku z rośliny zalecano przy szkorbucie oraz w celi wzmocnienia organizmu ze względu na dużą zawartość witaminy C.
Ciekawostki: W XVII wieku sprowadzono (najprawdopodobniej był to Holender o nazwisku Bewering) nasturcję z Peru do Europy. Od tego czasu jest uprawiana i znajduje zastosowanie w fitoterapii oraz kuchni w wielu krajach, nie tylko europejskich. Liście nasturcji ze względu na pikantny smak, a kwiaty dla ozdoby często dodawane są do sałatek. Owoce w zalewie octowej można używać zamiast kaparów. Roślina sadzona jest w parkach i ogrodach równie; ze względu na swoje walory ozdobne. Czasem spotyka się ją zdziczałą na łąkach.
PINCO-PINCO - Ephedra americana H&B ex Willd.
Nazwy lokalne: belcho, condorsara, curup-huaracan, canutillo, chancarumi, cheqra cheqra, diegolopez, likchanya, llaqa, moqo-moqo, naranja-naranja, pachatara, pfinco, pfirco, pfiuco, phirco, phircu, piki-piki, pingo-pingo, pinco-pinco hembra, pinco-pinco macho, pinku-pinku, popotillo, sano-sano, sanu-sanu, segrani, siku-siku, suelda con suelda, suelda-suelda, tramontana, uva de mar, wacua.
Rośnie w Peru, a także rejonach pustynnych części Ameryki południowej, również na terenach górzystych i innych okolicach wybrzeża oceanu, niekiedy na wysokości ok. 500 m n.p.m., a zwykle na wysokościach ponad 2100 m n.p.m., a w rejonie zwanym „puna" nawet do 4900 m n.p.m. Jest to mały lub średniej wielkości (do 2 m) rozgałęziony, wzniesiony lub zwieszający się krzew. Czasem może płożyć się po ziemi. Łodygę ma drewniejącą, czerwonawo-brązową lub szarą. Liście naprzeciwległe lub okółkowe, najczęściej nietrwałe, drobne, zredukowane do niewielkich łusek. Z tego powodu fotosynteza odbywa się w cylindrycznej i sękatej łodydze. Roślina swoim wyglądem przypomina zwykle stare, karłowate, znękane surowym klimatem sosenki albo nawet może kojarzyć się ze skrzypem. Jest rośliną dwupienną. Kwiaty męskie tworzą kilkukwiatowe kłoski wyrastające z węzła. Kwiaty żeńskie występują pojedynczo. Owoc podobny jest do orzecha, barwy czerwonej, o smaku lekko kwaśnym. Pinco-Pinco zależnie od gleby i warunków gdzie rośnie przybiera różny wygląd i wielkość. Do celów fitoterapii stosuje się głównie pędy łodygi korę oraz korzenie.
Głównym składnikiem tego ziela jest alkaloid efedryna, poza. tym pseudoefedryna, n-metyloefedryna. W większej ilości obecne są poza efedryną jedynie taniny i antocyjany, a wśród nich leukodelfinidyna .Jest to roślina jeszcze mało zbadana,
Właściwości lecznicze Pinco-Pinco wynikają przede wszystkim z obecności efedryny. Dzięki niej surowiec może mieć zastosowanie w chorobach układu oddechowego, w kaszlu, a głównie we wspomaganiu leczenia astmy, poprzez rozszerzanie oskrzeli. Odwary z pędów rośliny działają moczopędnie i używane są w schorzeniach dróg moczowych — stanach zapalnych, bólach nerek, w przypadkach krwiomoczu lub zatrzymania moczu.. Przeciwzapalne właściwości Pinco-Pinco wykorzystuje się pomocniczo w reumatyzmie W dawkach leczniczych pobudza sprawność ośrodków mózgowych. Przedawkowanie spowodować może jednak niepokój, tzw. gonitwę myśli, stany lękowe oraz bezsenność. Zewnętrznie stosowane napary z części nadziemnej rośliny, ze względu na obecność tanin, wywołują działanie ściągające, hemostatyczne, gojące, antyseptyczne, a przyjmowane doustnie również przeciwbiegunkowe.
Pinco-Pinco jest jednym z najstarszych surowców roślinnych, jakie znają miejscowi zielarze.. Ocenia się, że w Peru znana była już w okresie przedkolumbijskim ok. 5000 lat p.n.e. Roślina ta wchodzi w skład większości zestawów leczniczych.
PIOŁUN (Artemisia absinthium)
Jedwabista w dotyku roślina wieloletnia, najczęściej rosnąca na suchych przydro-żach w Europie iobu Amerykach. Liście i pędy kwiatowe piołunu stosuje się w leczeniu wielu schorzeń. Liście zawierają substancje gorzkie i santoninę, będące skutecznym środkiem przeciw pasożytom przewodu pokarmowego. Z liści wyciska się gorzki olejek albo robi napary. Piołun działa odkażająco i wiatropędnie, pobudza apetyt i leczy niestrawność. Olejek z piołunu pobudza pracę serca i poprawia krążenie krwi.
Dostępny w większych sklepach ze zdrową żywnością, w sklepach zielarskich i aptekach.
Uwaga: Czysty olejek piołunowy jest trujący, wolno go używać tylko stosując się ściśle do zaleceń lekarza.
SZAŁWIA (Salvia officinalis)
Wieloletni krzew rosnący dziko w obszarze śródziemnomorskim; jest też powszechnie uprawiana ze względu na zastosowania lecznicze i przyprawowe. W starożytności uważano, że odstrasza złe duchy. Z liści przyrządza się napary i używa ich jako przyprawy kuchennej. Herbatka z szałwii ma działanie ściągające, uspokajające i wiatropędne. Oczyszcza drogi oddechowe, jest świetna do płukania gardła, pomaga zwalczać przeziębienia. Szałwia zmniejsza popędliwość i używana jest przy nadmiernym poceniu nocnym. Zmniejsza także wydzielanie mleka przez karmiące matki w trakcie odstawiania dziecka od piersi. Rozpuszcza osad kwasu moczowego i dzięki temu zapobiega tworzeniu się kamieni nerkowych. Reguluje miesiączkowanie. Napar z szałwii używany do mycia włosów zmniejsza łupież. Powszechnie dostępna.