Medycyna naturalna
Witaminy, minerały i mikroelementy
- Szczegóły
- Utworzono: czwartek, 22, październik 2009 01:30
- Mitch Sobczak
Witaminy, minerały i mikroelementy
Minerały to proste składniki nieorganiczne. Te pierwiastki, które potrzebne są organizmowi w dużych ilościach, nazywamy makroelementami, a te, które potrzebne są w małych ilościach - pierwiastkami śladowymi. Na obecnym etapie wiedzy mówi się o ponad 75 niezbędnych minerałach, czyli makroelementach oraz pierwiastkach śladowych, czyli mikroelementach i 25 witaminach a odkrywa się ich coraz więcej. Poniżej opisane jest, jaką rolę minerałów, makroelementów i witamin spełniają w odżywianiu, zwłaszcza u ludzi chorych na choroby cywilizacyjne a zwłaszcza na coraz częstsze te najgroźniejsze, czyli nowotworowe.Minerały mogą występować albo w postaci jonów (atomów z ładunkiem elektrycznym), albo związków chemicznych zwanych solami. Metale tworzą jony dodatnie (kationy), a niemetale - jony ujemne (aniony). Kationy metali to np. jony sodu, potasu, magnezu i wapnia. Aniony niemetali to np. jony chloru (chlorki), siarki (siarczany), fosforu (fosforany), dwuwęglany. Sole powstają po połączeniu metalu i niemetalu. Najbardziej znaną solą jest chlorek sodu, czyli sól kuchenna.W kościach i zębach minerały występują w postaci soli (głównie wapniowe i fosforany). To samo w płynach ustrojowych.U pacjentów z chorobą nowotworową najczęściej występują niedobory minerałów. Powody tego stanu to: zmniejszone przyjmowanie z pożywieniem ze względu na brak apetytu lub niewłaściwy dobór potraw,zmniejszone wchłanianie z powodu uszkodzeń na skutek naświetlań kosmków, stanów zapalnych jelit lub niewystarczającej ilości enzymów trzustkowych,zmniejszone wykorzystanie minerałów na skutek zażywania niektórych leków lub zbyt małej ilości energii uzyskanej z pożywienia,utrata minerałów z powodu biegunki, wymiotów czy działania lekarstw,głównie antybiotyków ale nie tylko,zwiększone zapotrzebowanie spowodowane rozwojem nowotworu. W kuracji nowotworowej ziołem uzupełniającym Makro i mikroelementy oraz witaminy jest Chuchuwashi oraz Maca.
WAPŃ (Ca)
Pierwiastek o właściwościach zasadowych, najobficiej występujący w organizmie człowieka. Prawie 99% wapnia znajduje się w kościach i zębach. Pomaga on w budowie masy kostnej, a jego niedobór jest przyczyną osteoporozy. Jednak najważniejszy jest ten 1% wapnia, zawarty we krwi, gdyż normalizuje on czynność mięśni i nerwów, reguluje bicie serca, krzepnięcie krwi, pomaga w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej, wywołuje sen i sprzyja zdrowiu skóry.
Niestety, wchłanianie wapnia przez organizm jest procesem bardzo trudnym. Aby przebiegał on właściwie, muszą być spełnione pewne warunki. Do czynników, od których zależy wchłanianie wapnia, należą: żołądkowy kwas solny (HC1), witaminy A, C, i D, magnez i białko. Co więcej, prawidłowe gromadzenie się wapnia w kościach zależy od ćwiczeń fizycznych: regularne ćwiczenia sprzyjają temu procesowi, a siedzący tryb życia wręcz przeciwnie - powoduje demineralizację kości? Szczególnie podatne na niedobory wapnia są kobiety w okresie ciąży i menopauzy, dlatego powinny stosować uzupełniające dietę preparaty wapniowe. Także u starszych mężczyzn, jak również u osób z zaburzeniami trawienia, spowodowanymi chorobą wrzodową lub chorobą Crohna, której towarzyszy zmniejszenie wydzielania soku żołądkowego, obserwuje się objawy niedoborów. Poziom wapnia w organizmie mogą ograniczać używki: kawa i alkohol, a także napoje bezalkoholowe, leki moczopędne i alkalizujące oraz nadmiar białka w diecie.
Objawy niedoboru obejmują kruchość kości, próchnicę zębów, nerwowość, bóle mięśni, skurcze w nogach, nadmierne krwawienia w czasie miesiączek oraz upośledzenie wzrostu. Wysokie dawki preparatów uzupełniających wapń (1-2 g dziennie) nie tylko pomagają wyleczyć osteoporozę, przywracając normalne ilości tego pierwiastka w kościach, ale także wpływają na obniżenie poziomu cholesterolu i ciśnienia krwi. Do najlepszych naturalnych źródeł wapnia należą przetwory mleczne, ziarno sezamu, soja, orzeszki ziemne, zielone warzywa, ziarno słonecznika, zupy na kościach zawierające szpik kostny. Ponadto dobrze jest przyjmować naturalne preparaty wapniowe, wśród których godny polecenia jest cytrynian wapnia (calcium citrate), jako najlepiej przyswajalny i niosący najmniejsze ryzyko powstania kamieni nerkowych.
Normalnie zalecana dawka dzienna wapnia dla osób dorosłych wynosi 800 mg, natomiast dawka dzienna dla kobiet w ciąży i karmiących - 1200 mg. Niektórzy zalecają jeszcze wyższe dawki, nawet 1600 mg dziennie.
Wapń i fosfor są ściśle ze sobą powiązane, dlatego omawiam je razem. Wapń występuje w organizmie w największych ilościach, stanowiąc 39% wszystkich minerałów. Prawie 99% wapnia magazynowane jest w kościach, zębach i innych tkankach twardych, reszta znajduje się w tkankach i płynach poza-komórkowych, gdzie bierze aktywny udział w metabolizmie.
Fosfor to drugi pod względem ilości minerał w organizmie człowieka. Około 80% fosforu znajduje się w kościach i zębach, pozostałe 20% dostarczane jest do każdej komórki i płynu pozakomórkowego, gdzie bierze udział w wielu reakcjach chemicznych.
Wapń i fosfor występują w kościach w postaci węglanu wapnia i fosforanu wapnia. Te dwie sole ułożone są razem w strukturze krystalicznej dookoła macierzy z materiału białkowego. Tę strukturę nazywamy hydroksyaparytem. Zapewnia ona wytrzymałość i twardość kościom.
Wapń potrzebny jest też niektórym enzymom biorącym udział w wytwarzaniu energii, a także do zapewnienia krzepliwości krwi oraz skurczów mięśni. Wpływa na transport substancji przez błony komórkowe i podkomórkowe. Bierze udział w uwalnianiu neuroprzekaźników oraz w uwalnianiu i aktywacji enzymów.
Wapń jest niezbędny w przewodzeniu nerwowym i do regulacji rytmu pracy serca.
Fosfor to najaktywniejszy minerał. Ma związek z prawie każdą funkcją metabolizmu. Co najważniejsze, fosfor bierze udział w obiegu energii. Energia magazynowana jest w akumulatorze, zwanym adenozynotrójfosforanem (ATP). Gdy energia jest potrzebna do reakcji chemicznej, cząsteczka ATP opuszcza mitochondrium i jest kierowana do odpowiedniego miejsca. Energia umiejscowiona jest w jednym z wiązań fosfor-węgiel cząsteczki ATP. Enzymy rozrywają to wiązanie i uwalniają energię. Po reakcji powstaje adenozynodwufos-foran (ADP) i wolna grupa fosforanowa. Cząsteczka ADP i wolna grupa fosforanowa wracają do mitochondrium, gdzie zostają połączone czyli ponownie naładowane energią, powstałą ze spalenia glukozy .Jest kilka czynników, które mają znaczenie w procesie wchłaniania wapnia i fosforu:
stopień kwaśności soku żołądkowego - kwas solny (chlorowodór) obecny w żołądku obniża pH (czyli zwiększa kwaśność miazgi pokarmowej i zmienia odczyn pokarmu do poziomu korzystnego dla wchłanialności wapnia i fosforu, spożywanie tłuszczów - gdy w przewodzie pokarmowym obecny jest tłuszcz, zwalnia on ruchy miazgi pokarmowej, wydłużając czas potrzebny do wchłaniania minerałów, spożywanie białek - przy zwiększonym spożyciu białek następuje lepsze wchłanianie wapnia i fosforu witamina D - ta witamina pobudza wchłanianie jelitowe, potrzeba organizmu w danej chwili - gdy poziom wapnia jest niski, organizm sprawniej go wchłania; gdy organizm potrzebuje wapnia do wzrostu, lepiej go wchłania, ale z wiekiem wchłanianie się zmniejsza.Fosforu jest tak dużo w pożywieniu, że jest prawie niemożliwe, by go zabrakło. Większym problemem są zbyt duże ilości fosforu spożywane jako fosforany (PO4) w przetworzonym pożywieniu i napojach gazowanych.Zbyt dużo fosforanu powoduje zachwianie równowagi, prowadzi do utraty wapnia z moczem. Fosfor w pożywieniu naturalnym (nie przetwarzanym) nie jest szkodliwy.Źródłem wapnia są: wzbogacone mleko sojowe, zagęszczony sok pomarańczowy, odtłuszczone produkty mleczne, płatki kukurydziane, rzepa, kapusta, kapusta włoska i brokuły.
Magnez
Magnez jest odpowiedzialny za zielony kolor chlorofilu, dlatego warzywa zielone, są dobrym źródłem magnezu. Magnez i wapń często działają przeciwstawnie. Przy normalnym skurczu mięśni wapń działa pobudzająco, a magnez hamująco. Obecność wapnia, tłuszczu, alkoholu i fosforanów zmniejsza wchłanianie magnezu. Gdy obniżymy spożycie wapnia, zwiększy się wchłanianie magnezu. Nerki regulują wydalanie magnezu. Jeśli poziom spożycia magnezu jest niski, to następuje wchłonięcie zwrotne większości magnezu znajdującego się w moczu pierwotnym, aby organizm utracił go jak najmniej. Niedobór magnezu może być spowodowany jego niskim spożyciem, utrzymującymi się dłuższy czas wymiotami (soki żołądkowe zawierają dużo magnezu) lub szybkim przechodzeniem pożywienia przez przewód pokarmowy. Alkohol i środki moczopędne zwiększają straty magnezu, który jest wydalany z moczem.
Źródłem magnezu są orzechy, drożdże piwne, nasiona soi, suche morele, kapusta ogrodowa, całe ziarna zbożowe i wszelkie spożywcze rośliny zielone.
Siarka
Siarka jest obecna w każdej komórce ciała. Największa jej koncentracja występuje we włosach, skórze i paznokciach. Siarka spełnia kilka funkcji:
- jest składnikiem trzech witamin: tiaminy, kwasu pantotenowego i biotyny,
- działa jako czynnik odtruwający, łącząc się z substancjami toksycznymi i unieszkodliwiając je (potem następuje ich wydalanie),
- bierze udział w tworzeniu skrzeplin i transporcie energii.
Siarkę uzyskujemy głównie z aminokwasów zawierających ten minerał — metioniny i cysteiny. Nadmiar siarki wydalany jest z moczem.
Elektrolity
Sód, potas i chlor nazywamy potocznie elektrolitami. Przenoszą one prąd elektryczny między komórkami. Prawidłowy ruch mięśni, funkcjonowanie mózgu i serca wymagają idealnej równowagi elektrolitów. Wymioty i biegunka mogą zmniejszyć ilość elektrolitów, co w skrajnych przypadkach może stanowić śmiertelne zagrożenie.
Nie próbuj uzupełniać elektrolitów, pijąc napoje używane przez sportowców. Są one specjalnie przygotowane dla osób tracących duże ilości wody pod wpływem intensywnych ćwiczeń. Do uzupełniania elektrolitów często zaleca się owoce i warzywa, ale są one w nich zbyt skoncentrowane i towarzyszy im zbyt duża ilość cukrów. Przesłodzone napoje u osób wrażliwych lub chorych mogą spowodować wymioty. Specjalne płyny uzupełniające elektrolity są dostępne w aptekach lub w dziale żywności dla dzieci w sklepach spożywczych.
Pierwiastki śladowe (mikroelementy)
Do pierwiastków śladowych należą m.in.: żelazo, cynk, miedź, selen, chrom, jod, mangan, kobalt, arsen, bor, molibden, nikiel, krzem, wanad, kadm, ołów. lit. brom, fluor i cyna. Pozostałe mikroelementy są dopiero przedmiotem naukowych badań. Wiadomo, że pierwiastki śladowe są potrzebne w minimalnych ilościach, a niektóre, jak np. ołów i kadm, mogą być wręcz trujące, jeśli zbyt dużo dostanie się ich do organizmu. Ogólnie rzecz biorąc, najlepszym źródłem pierwiastków śladowych jest tak zwana zdrowa żywność, a zwłaszcza pełne ziarna zbóż.
Żelazo
Czerwony kolor krwinek pochodzi z żelaza. Żelazo, jako czynny składnik hemoglobiny przenosi tlen z płuc do tkanek, a dwutlenek węgla z tkanek do płuc. Również żelazo sprawia, że mięśnie mają czerwoną barwę. Jest, bowiem aktywną częścią mioglobiny, składnika dostarczającego tlen do włókien w komórkach mięśniowych. Jest też ważnym składnikiem wielu enzymów.Na wchłanianie żelaza ma wpływ skład pożywienia. W ziarnach zbóż żelazo wiąże się z kwasami organicznymi, tworząc nierozpuszczalne związki. Jeśli wraz z ziarnem zostanie spożyta witamina C, to związek ten rozpadnie się, uwalniając części składowe - żelazo i kwas (łączy się to z obniżonym ryzykiem zachorowania na raka).Do utraty żelaza dochodzi na przykład w czasie krwawienia miesiączkowego lub krwawienia w jelitach. Np. każde 500 mg aspiryny może spowodować utratę około jednej łyżeczki krwi. Oto kilka wskazówek, jak zwiększyć wchłanianie żelaza:jedz małą ilość (l lub 2 łyżki stołowe) mięsa ryby lub drobiu (bez skóry) do każdego posiłku, gotuj w żeliwnych garnkach. To dodaje żelaza do posiłku, zwłaszcza jeśli jest on przyrządzany z kwaskowym sosem, np. pomidorowym,jedz posiłki bogate w kwas jabłkowy, askorbinowy lub cytrynowy,unikaj kawy, herbaty, szpinaku i szczawiu w połączeniu z posiłkami bogatymi w żelazo, gdyż zawierają one składniki zmniejszające wchłanianie minerałów.Należy jeść niżej wymienione produkty które zawierają duże ilości łatwo przyswajalnego żelaza: Ziarna słonecznika, małże, ostrygi i krewetki,prawie wszystkie orzechy,migdały.Ziemniaki młode gotowane lub pieczone ze skórką, fasola i soczewica, karczochy, zielony groszek, groch, rodzynki morele suszone i świeże śliwki tak suszone jak i świeże i wiele podobnych produktów.
Cynk
Pierwiastek śladowy cynk jest niezbędny do metabolizmu witaminy A. Odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu wielu układów naszego organizmu, zwłaszcza układu odpornościowego i podczas gojenia się ran.Jest go sporo w Sangre de Drago stąd zalecany przy krwawieniach itp. Dlatego stanowi dodatek do Uno de Gato w kuracji nowotworowej. Cynk w diecie jest konieczny do właściwego funkcjonowania enzymów zawierających metale, stabilizuje błony komórkowe i potrzebny jest w procesie wzrostu.
U ludzi chorych na nowotwory małe stężenie cynku powoduje zaburzenia zmysłu smaku, co prowadzi do utraty apetytu. Niedobór cynku spowalnia gojenie się ran pooperacyjnych oraz odrost tkanek zniszczonych chemioterapią czy naświetlaniem. Cynk wpływa na aktywność limfocytów T i NK, zmniejszając zdolność układu odpornościowego do obrony. Jest niezbędny do prawidłowego wykorzystania insuliny, hormonu regulującego poziom glukozy we krwi. To ważne dla pacjentów z chorobą nowotworową, bo wpływa na metabolizm glukozy.
Pełne -ziarna zbóż są lepszym źródłem cynku (i innych materiałów) niż przetworzone. Mimo że cynk z przetworzonych ziaren łatwiej się wchłania niż cynk z całych ziaren, korzystniej jest go spożywać w tej drugiej postaci, gdyż po prostu zawartość cynku jest w niej wielokrotnie większa.Jeżeli konieczne jest uzupełnienie niedoborów cynku, to powinno się go zażywać między posiłkami, nie łącząc go z innymi preparatami. Źródłem cynku są orzechy, pełne ziarna, skorupiaki posiadają go sporo w skorupkach dlatego zalecane jest mielić je i gotować w zupie jako dodatek, groch łupany lub świeży groszek zielony wraz z łupinami, fasola, ryby: sardynki, sardele,Z naszych rzecznych donsellalla, Barbon,dorado no a najwięcej posiada go w ościach chupadora dlatego należy wraz z głową zmielić ją przez maszynkę i albo gotować lub smażyć w liściach wraz z ryżem, ponadto rzepa, ziemniaki, żółtko jaj, dobra soja, maca ,migdały, orzechy włoskie i czosnek.
Miedź
Miedź odgrywa ważną, choć nie do końca wyjaśnioną, rolę w metabolizmie żelaza. Początkowo niedokrwistość (anemię) wiązano właśnie z niedoborem miedzi. Miedź jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego, a badania nad zwierzętami wykazały związek między niedoborem miedzi i zmniejszoną aktywnością limfocytów NK. Miedź jest częścią dysmutazy nadtlenkowej - enzymu koniecznego do obrony przed wolnymi rodnikami. Stopień wchłaniania miedzi zależy od zawartości posiłku. Wysokie dawki witaminy C, które zalecaliśmy wcześniej, zmniejszają absorpcję miedzi, więc musi być ona uzupełniana inaczej (nie równocześnie z zażywaniem witaminy C). Taki sam skutek wywołują duże ilości fruktozy zawartej w owocach. Dlatego nie poleca się jej, jako substancji słodzącej. Również cynk powoduje zmniejszanie absorpcji miedzi.
Miedź dostaje się do wody z miedzianych rur, zbiorników, garnków i naczyń z miedzi.
Źródłem pokarmowym miedzi są skorupiaki i warzywa strączkowe.
Selen
Badania zwierząt wykazały, że selen powstrzymuje tworzenie się nowotworów i ich rozwój. Jest on elementem peroksydazy glutationowej, enzymu, który w układzie odpornościowym zaangażowany jest w walkę z wolnymi rodnikami. Jeśli poziom selenu jest niski, to zmniejsza się produkcja przeciwciał i obniża aktywność komórek NK. Jest też wiele dowodów na to, że selen jest toksyczny bezpośrednio dla guzów nowotworowych. Selen współdziała z witaminą E, chroniąc lipidy w błonach komórkowych.
Optymalny poziom dawki uzupełniającej selenu wynosi 200 miligramów dziennie. Nie wolno dopuścić do tego, aby dawka ta przekraczała 800 miligramów. Mogłaby się okazać toksyczna. Źródłem selenu są przede wszystkim mieczniki (ryby) i orzechy brazylijskie oraz łososie, tuńczyki, homary, krewetki, małże, łupacze (ryby), nasiona słonecznika, jęczmień, ryż brązowy i buraki.
Chrom
Chrom jest elementem czynnika tolerancji glukozy, który współdziała z insuliną. Komórki nowotworowe zmieniają metabolizm węglowodanów, powodując wysokie stężenie glukozy we krwi. Chrom stabilizuje stężenie glukozy, nie dopuszczając do jej użycia jako energii dla nowotworu. Źródłem chromu są pełne ziarna zbóż i drożdże piwne.
Tak naprawdę trudno jest zmierzyć spożycie minerałów. Całkowita ilość danego minerału, zgromadzona w organizmie przez dodawanie poszczególnych pierwiastków do pożywienia, nie daje właściwego obrazu, gdyż naprawdę nie wiemy, ile zostało wchłonięte przez organizm. Absorpcja i zużycie minerałów zależy nie tylko od tego, ile go spożyjemy w czasie posiłku, ale również od tego, jakie inne artykuły spożywcze znajdują się żołądku, jaka jest kwasowość soku żołądkowego, aktywność biologiczna minerału, czas przebywania w przewodzie pokarmowym, zapasy danego pierwiastka w organizmie i potrzeby organizmu w danej chwili. Równowaga mineralna zależy też od tego, jaka ich ilość jest zmagazynowana w organizmie, a jaka jest wydalana, dlatego tak ważne jest, aby minerały pochodziły z jak najlepszego pożywienia w miarę bez konserwantów i innych dodatków wtedy organizm łatwo pozbywa się nadmiaru.
WITAMINA A (Akseroftol)
Jest przeciwutleniaczem, substancją rozpuszczalną w tłuszczach, która występuje w dwu formach. W pożywieniu pochodzenia zwierzęcego, takim jak olej rybi i wątroba, występuje jako retinol, natychmiast wykorzystywany przez organizm bądź magazynowany w wątrobie; drugą postacią witaminy A jest beta-karoten i inne karotenoidy (prowitamina A), które zanim zostaną wykorzystane jako witamina A, najpierw muszą ulec przemianie w organizmie w retinol.
Witamina A jest ważna dla wzrostu, rozwoju i płodności. Pobudza działanie układu odpornościowego i pomaga zwalczać przeziębienia, zwiększając odporność na infekcje błony śluzowej oczu, uszu, gardła, płuc i pęcherza moczowego. Poprawia widzenie, szczególnie widzenie nocne, ponieważ tworzy światłoczuły barwnik, zwany purpurą wzrokową. Witamina A nadaje skórze zdrowy wygląd; zapobiega trądzikowi, łojotokowemu zapaleniu skóry i nowotworom skóry. Wysokie dawki re-tinolu i beta-karotenu mogą także zapobiegać nowotworowi płuc, pęcherza moczowego i sutka. Objawem niedoboru może być swędzenie i zaczerwienienie gałek ocznych, upośledzenie widzenia, suchość i rogowacenie skóry i skłonność do przeziębień i infekcji.
Zdarzają się niedobory witaminy A magazynowanej w wątrobie, mimo że jej występowanie jest tak powszechne. Najbardziej podatni na nie są ludzie stosujący dietę niskotłuszczową czy wegańską, ponieważ przy małej ilości tłuszczu dostarczanego organizmowi niewiele beta-karotenu ulega przemianie w retinol. Tak niezrównoważona dieta powinna być uzupełniana witaminą A. Zalecana dawka dzienna dla dorosłego wynosi 5000 IU, dla dzieci - 3000 IU. Zapotrzebowanie wzrasta w przypadku choroby, maleje zaś przy doustnym stosowaniu środków antykoncepcyjnych. Większość specjalistów w dziedzinie żywienia zaleca dorosłym dawkę dzienną 10 000IU. Nadmierna dawka - 50 000IU, przejmowana regularnie przez kilka miesięcy, może spowodować efekty toksyczne.
WITAMINA B COMPLEX
Grupa rozpuszczalnych w wodzie witamin, razem występujących w wielu warzywach i pożywieniu pochodzenia zwierzęcego. Najwięcej znajduje się ich w wątrobie, drożdżach piwnych, surowych zarodkach pszennych i brązowym ryżu. Chociaż niektóre oddziaływania wielu witamin z grupy B zazębiają się, każda ma swoją własną charakterystykę i jedna nie może zastąpić drugiej. Co więcej, współdziałają one w wielu funkcjach, jakie pełnią w organizmie. Są niezwykle istotne dla produkcji energii, przemiany węglowodanów i właściwego funkcjonowania nerwów. Mają szeroką gamę oddziaływań - od łagodzenia stresu po zapobieganie miażdżycy naczyń. Niedobór objawia się zmęczeniem, nerwowością, depresją, niedokrwistością, osłabieniem trawienia, słabym apetytem, zaparciem, wypadaniem włosów i wysokim poziomem cholesterolu.
Zawartość witamin z grupy B w organizmie zubaża rafinowany cukier, mąka i alkohol. Ponadto rozpuszczalne w wodzie witaminy z grupy B, zawarte w warzywach, w czasie gotowania łatwo przechodzą do wody, wzbogacając wywar. Ważne jest, zatem, by nie wylewać wody z gotowanych warzyw czy brązowego ryżu, ponieważ jest w niej mnóstwo witamin B.
Uzupełniając zawartość w organizmie witamin z grupy B najlepiej przyjmować B complex, gdyż nadmierna ilość jednej z witamin niszczy równowagę grupy. W szczególnych przypadkach, gdy z jakiegoś powodu potrzebne jest leczenie jedną z witamin, na przykład B6, dobrze jest przyjmować dodatkowo B complex, aby zachować optymalną równowagę całej grupy B.
WITAMINA B i (Tiamina)
Jest to pierwsza ze zidentyfikowanych witamin z grupy B, odkryta w łuskach ryżu. Odtąd stała się powszechnie stosowanym lekiem w przypadku choroby beri-beri, śmiertelnej dla wielu ludów Azji, powodowanej spożywaniem łuskanego ryżu. Okazało się wówczas, że objawy beri-beri, takie jak zaburzenia umysłowe, zanik mięśni, nadciśnienie i zaburzenia pracy serca, można leczyć, żywiąc chorego niełuskanym ryżem.
Jako koenzym tiamina jest niezbędna do produkcji energii, metabolizmu węglowodanów i funkcjonowania nerwów. Jako przeciwutleniacz pomaga zapobiegać artretyzmowi i miażdżycy naczyń, powodowanym szkodliwym działaniem wolnych
rodników. Wraz z witaminą C i cysteiną tiamina zapobiega uszkodzeniom, których przyczyną jest palenie papierosów i smog.
Ze względu na wpływ, jaki tiamina wywiera na układ nerwowy, bywa nazywana „witaminą nastroju". Wzmaga poczucie optymizmu, pomaga przezwyciężyć stres, depresję, lęk, zaburzenia pamięci, brak apetytu i zapewnia dobre funkcjonowanie serca; jest ważna dla wzrostu, laktacji i płodności. Niedobór tiaminy objawia się zmęczeniem, zatrzymywaniem wody w organizmie, złym apetytem, kołataniem serca, osłabieniem funkcji gruczołu tarczycowego, wyczerpaniem nerwowym, drażliwością, lękiem, napięciem i poczuciem niepewności. Wśród najlepszych naturalnych źródeł witaminy B1 należy wymienić drożdże piwne, otręby ryżowe, pełne ziarno, orzeszki ziemne oraz zielone i żółte warzywa. Niszczy ją natomiast alkohol, kofeina, herbata i surowa ryba.
Zalecana dawka dzienna wynosi 1, 4 mg dla dorosłego i 0, 7 mg dla dziecka, ale wiele osób przyjmuje dawkę 50 mg dla poprawy samopoczucia. Zapotrzebowanie na witaminę B1 wzrasta w czasie stresu, laktacji i choroby.
WITAMINA B2 (Ryboflawina)
Po raz pierwszy zidentyfikowana została, jako żółtozielony pigment w mleku. Jest substancją niezwykle istotną dla przemiany materii i produkcji energii w organizmie. Wraz z witaminą A wpływa na jakość widzenia, przyczynia się także do wzrostu i płodności. Istnieją doniesienia, że duże dawki witaminy B2 zapobiegają zaraźliwym infekcjom stóp, często spotykanym u sportowców (swędzące pęcherze, pęknięcia, łuszczenie się skóry), a także łagodzą egzemy oraz alergie i przeciwdziałają niepohamowanemu apetytowi na słodycze.
Ryboflawina nie ulega rozkładowi podczas gotowania, ale jest wrażliwa na światło, dlatego np. mleko, które jest jej zasobnym źródłem, nie powinno być przechowywane w przezroczystych pojemnikach ani wystawiane na słońce.
Niedobór witaminy B2 objawia się pękaniem warg i kącików ust, stanami zapalnymi języka, uczuciem piasku w oczach, zaćmą, migrenami, łuszczeniem się skóry twarzy, kłopotami z zębami, niedokrwistością i chorobami serca. Do najlepszych naturalnych źródeł należy mleko, wątroba, drożdże piwne, produkty mleczne, zielone liście warzyw, ryby i jaja. Zalecana dawka dzienna wynosi 1, 7 mg dla dorosłego i l mg dla dziecka, chociaż najbardziej popularne preparaty zawierają 50 mg., Ponieważ ryboflawina wydalana jest przez nerki, spożywanie nadmiernych jej ilości czy to w pożywieniu, czy to w preparatach dodatków pokarmowych, powoduje zmianę koloru moczu na zielonożółty, ale to nic groźnego.
WITAMINA B3 (Niacyna)
Nazywana także kwasem nikotynowym (w Polsce znana pod nazwą PP - red.), odkryta została podczas badań nad przyczynami pelagry, powszechnej w XVIII wieku choroby endemicznej w społeczeństwach żywiących się głównie kukurydzą, objawiającej się zapaleniem skóry, biegunką i zaburzeniami psychicznymi. Jest to witamina rozpuszczalna w wodzie, występująca w dwóch postaciach: niacyny i amidu kwasu nikotynowego.
Niacyna wspomaga przemianę materii, trawienie i produkcję energii oraz poprawia krążenie krwi, zapobiegając zakrzepom i zawałom serca. Dawka 3 g lub więcej niacyny obniża skutecznie i bezpiecznie poziom cholesterolu. Niacyna jest bardzo istotna dla zdrowia układu nerwowego, łagodzi nerwowość, zaburzenia psychiczne i przeciwdziała tendencjom samobójczym. Zwiększa również wydzielanie insuliny. W dawce wynoszącej 50 mg niacyna uwalnia histaminę, co powoduje chwilowe, trwające kilka minut, uderzenia gorąca. Można zapobiec takiej reakcji stosując amid kwasu nikotynowego zamiast niacyny lub używając preparatów niacyny nie powodujących tych efektów („flush free"; histaminajest chemicznie uwalniana w trakcie reakcji alergicznej, ale jest także niezwykle istotnym czynnikiem różnych ważnych funkcji organizmu, jak wzrost, gojenie się ran czy orgazm).
Ostre niedobory niacyny doprowadzają do takich skutków jak pelagra, chociaż dzisiaj zdarza się to raczej rzadko. Powszechne są natomiast łagodniejsze niedobory; objawiają się one zmęczeniem, niestrawnością, nieświeżym oddechem, artretyz-mem, bólami głowy, wysokim poziomem cholesterolu i brakiem poczucia humoru.
Wysokie, kilkugramowe dawki dzienne niacyny skutecznie pomagają w leczeniu chorób psychicznych, jak depresja i schizofrenia; przypuszcza się, że te choroby wskazują na o wiele większe zapotrzebowanie na tę witaminę. Dodatkowe dawki stosuje się także w leczeniu alkoholizmu i podczas odzwyczajania się od palenia papierosów.
Do naturalnych najlepszych źródeł niacyny należą: wątroba, drożdże piwne, jaja, ryby, otręby pszenne, orzeszki ziemne, nasiona słonecznika i zarodki pszenne. Zalecana dawka dzienna dla dorosłych wynosi 20 mg, a dla dzieci - 13 mg. Można jednak dla uzyskania lepszych efektów bezpiecznie przyjmować dziennie od 50 mg do 100 mg.
Niacynę i amid kwasu nikotynowego kupuje się oddzielnie, w preparatach mul-tiwitaminowych albo, jako witaminę B complex. Należy przyjmować niacynę w czasie posiłku.
WITAMINA B5 - patrz KWAS PANTOTENOWY
WITAMINA B6 (Pirydoksyna)
To jedna z najbardziej „zapracowanych" witamin, przeciwutleniacz, współdziała z ponad sześćdziesięcioma enzymami, biorąc udział w wielu różnych czynnościach metabolicznych. Przyczynia się do zwiększenia energii mięśni poprzez uwalnianie cukru magazynowanego w wątrobie; wspomaga przemianę tłuszczów, zapobiegając otyłości, obniża poziom cholesterolu, przeciwdziałając miażdżycy naczyń. Reguluje także równowagę sodowo-potasową, co zapobiega zatrzymywaniu wody w organizmie; utrzymuje właściwą proporcję kwasów i zasad; wspomaga czynność układu nerwowego. Pirydoksyna hamuje również uwalnianie histaminy i dlatego korzystnie działa w przypadku astmy i dolegliwości spowodowanych alergią, wspomaga syntezę kwasów nukleinowych, powstawanie przeciwciał i komórek krwi. Ponadto przyczynia się do zdrowego przebiegu ciąży, wzmacnia układ odpornościowy i działa krwiotwórcze. Preparaty pirydoksyny w dawce 50 mg dziennie skutecznie zapobiegają porannym mdłościom w okresie ciąży.
Pirydoksyna związana jest także z procesami chemicznymi zachodzącymi w mózgu, przyczyniając się do produkcji neuroprzekaźników, takich jak serotonina; okazała się pomocna w kontrolowaniu występowania napadów padaczkowych. Wraz z magnezem hamuje powstawanie soli kwasu szczawiowego, takich jak szczawian wapnia, zapobiegając tym samym tworzeniu się kamieni nerkowych.
Pirydoksyna nie jest magazynowana w organizmie, a proces pasteryzacji zubaża jej zawartość w mleku; niszczy ją także gotowanie oraz obróbka ziarna. Największymi wrogami pirydoksyny są alkohol i doustne środki antykoncepcyjne. Kobiety, które te środki przyjmują, powinny uzupełniać jej niedobór.
Niedobór objawia się zatrzymywaniem wody w organizmie, bruzdami na paznokciach, stanami zapalnymi języka, niemożnością opalenia się, drętwieniem dłoni i stóp, konwulsjami u dzieci, depresją, drżeniem, hipoglikemią, cukrzycą, utratą apetytu, wysokim poziomem cholesterolu, kamicą nerkową, osteoporozą, artretyz-mem, alergiami, niedokrwistością i słabym zapamiętywaniem marzeń sennych.
Do niektórych najobfitszych naturalnych źródeł pirydoksyny należą drożdże piwne, wątroba i nerki, kapusta, mleko i jaja. Zalecana dawka dzienna wynosi dla dorosłego 2,2 mg, a dla dziecka 1,7 mg. Pirydoksynę jako dodatek odżywczy przyjmuje się w dawkach od 50 mg do 100 mg dziennie. Ponieważjest to witamina rozpuszczalna w wodzie, powinno się dzielić przyjmowaną dawkę na kilka porcji dziennie.
WITAMINA B12 (Kobalamina)
Wyizolowana w roku 1948 z ekstraktu wątroby, witamina B12 została zidentyfikowana jako czynnik pokarmowy, który zapobiega śmiertelnej chorobie, jaką jest anemia złośliwa. Witamina Bjg jest rozpuszczalna w wodzie; zawiera kobalt, stąd jej druga nazwa - kobalamina. Występuje w kilku postaciach, z których najpowszechniejszą jest cjanokobalamina.
Mimo minimalnego, mierzonego w mikrogramach zapotrzebowania organizmu na kobalaminę, jest ona niezwykle ważna dla funkcjonowania wszystkich komórek, a przede wszystkim jest związana z metabolizmem energii, funkcjonowaniem układu odpornościowego i nerwów. Wraz z kwasem foliowym wpływa na rozwój komórek krwi, zapobiegając anemii, przyczynia się do prawidłowego wzrostu u dzieci, zwiększa energię, usprawnia funkcjonowanie mózgu - pamięć i uczenie się - wpływa na zdrowie układu nerwowego, regularność miesiączkowania i zapobiega depresji poporodowej u kobiet. Stosowana jest w wielu różnych stanach, jak: uczucie zmęczenia, depresja, choroba Alzheimera, astma, bezpłodność, stwardnienie rozsiane, utrata słuchu na skutek nadmiernego hałasu i AIDS.
Wielu ludzi przez całe lata cierpi z powodu nie wykrytego niedoboru witaminy B12, wynikającego z wrodzonych odchyleń od normy w czynności wydzielniczej żołądka. Dzieje się tak dlatego, że wchłanianie witaminy B12, która w odróżnieniu od innych rozpuszczalnych w wodzie witamin absorbowana jest w jelitach i magazynowana w wątrobie, zależy od obecności w składzie wydzielin żołądka określonych czynników, których brak powoduje zaburzenie wchłaniania. Niedobór witaminy B12 szczególnie powszechny jest u ludzi starszych i dotyka przede wszystkim mózg i układ nerwowy. Poza zmęczeniem i depresją niedobór objawia się uczuciem mrowienia, zaburzeniami pamięci, zaczerwienieniem języka, biegunkami, skróceniem oddechu, kołataniem serca i apatią. Ostrzejsze objawy dotyczą utraty koordynacji ruchowej i demencji starczej.
Znaczące ilości witaminy B12 stwierdzono jedynie w pożywieniu pochodzenia zwierzęcego, a jej najbogatsze źródła to nerki, wątroba, jaja, ryby i ser. Jeśli chodzi o pokarmy niepochodzące od zwierząt, to Bjg znajduje się w produktach sojowych poddanych fermentacji (miso, tofu, tempeh), glonach (spirulina, chlorella i sinice) i pyłku pszczelim. Weganie i wegetarianie, aby uniknąć niedoboru, powinni przyjmować preparaty z witaminą B 12- Dzienne zapotrzebowanie wynosi 3 mikro-gramy u dorosłych i 2-3 mikrogramów u dzieci. Dostępne preparaty zawierają od 60 do 2000 mikrogramów. Wysokie dawki witaminy - doustnie lub w zastrzykach - powinni przyjmować ludzie z zaburzeniami jej wchłaniania.
WITAMINA B15
Jej nazwa handlowa to Calgam. Stosowana jest głównie w Rosji jako środek usprawniający pracę serca i wpływający na wyniki sportowców. Nie jest jeszcze oficjalnie zarejestrowana jako preparat odżywczy na Zachodzie. Jest przeciwutleniaczem, zapobiega szkodliwemu działaniu wolnych rodników i nadtlenków - głównej przyczyny starzenia się. Działa także oczyszczające, eliminując z organizmu toksyny, które przedostają się z zanieczyszczonego środowiska. Jako substancja emulgująca tłuszcze, obniża poziom cholesterolu i zapobiega gromadzeniu się tłuszczu w wątrobie. Niedobór witaminy B15 może spowodować zmniejszenie ilości tlenu we krwi, co objawia się zmęczeniem i osłabieniem kondycji fizycznej. Najlepszym naturalnym źródłem witaminy B15 są drożdże piwne, brązowy ryż, pełne ziarno, dynia i ziarno sezamowe. Nie jest znana zalecana dawka, ale wydaje się, że można przyjmować 25 mg do 100 mg.
Preparaty witaminowe są czasami dostępne pod nazwą „pangaminian wapnia".
WITAMINA C (Kwas askorbinowy)
Jest rozpuszczalnym w wodzie składnikiem odżywczym, po raz pierwszy odkrytym jako lek na szkorbut, na długo przed tym jak ją wyizolowano w 1933 roku. Obecnie jest powszechnie uznana, jako środek stosowany w czasie przeziębienia. Ale witamina C ma dużo szersze oddziaływanie niż tylko zapobieganie szkorbutowi i przeziębieniom. Na przykład, jako przeciwutleniacz opóźnia choroby związane z wiekiem, od artretyzmu.po chorobę Parkinsona; jako środek antyhistaminowy łagodzi alergie; jako środek zwalczający zanieczyszczenia oczyszcza organizm z toksyn.
Główną funkcją witaminy C jest produkcja kolagenu, strukturalnego białka, które dla naszego organizmu jest czymś w rodzaju spoiwa. Przyspiesza więc gojenie się ran, zapobiega krwawieniom dziąseł i wzmacnia naczynia włosowate oraz naczynia krwionośne, zapobiegając zawałom i udarom. Kolagen jest także „podskórnym cementem", a zmarszczki na twarzy mogą być oznaką długotrwałego niedoboru witaminy C. Witamina ta silnie pobudza działanie układu odpornościowego i dobrze znana jest ze swojej zdolności do zwiększania odporności na infekcje i choroby, ponieważ przyczynia się do intensyfikowania produkcji przeciwciał i interferonu, które zwalczają bakterie i wirusy. Potwierdzono w badaniach naukowych, że bardzo duże dawki witaminy C mogą doprowadzić do znacznego ograniczenia ryzyka wielu różnych typów nowotworów, a także zahamować rozwój guzów nowotworowych i przedłużyć życie chorych. Dawka przynajmniej 1000 mg dziennie pomaga obniżyć poziom cholesterolu poprzez przyspieszenie jego przemiany w żółć. Witamina C sprzyja także absorpcji wapnia, zapobiegając niedokrwistości i dając osłonę przed niszczącym działaniem palenia papierosów i picia alkoholu.
Niedobór witaminy C objawia się skłonnością do przeziębień, infekcji i alergii, siniakami przy najlżejszym urazie i powolnym gojeniem się zranień, zapaleniem dziąseł i psuciem się zębów, zmęczeniem, anemią, nerwowością, lękiem i depresją. Wśród najbogatszych źródeł witaminy C trzeba wymienić świeże owoce cytrusowe, paprykę, brokuły, brukselkę, kapustę, papaję i kiwi. Naturalna witamina C w owocach i warzywach łatwo ulega zniszczeniu, nie tylko podczas gotowania, ale także po obraniu ze skórki.
Zalecana dzienna dawka wynosi dla dorosłego 60 mg, dla dziecka 45 mg. Jest to jednak dawka śmiesznie mała, która po prostu zapobiega szkorbutowi. Dawki zapewniające inne ważne korzyści zdrowotne należy liczyć w gramach - tak, więc kilka gramów jest dawką optymalną. Dobrze jest, jeśli witamina C w tabletce występuje w połączeniu, z bioflawonoidami.
WITAMINA D
Rozpuszczalna w tłuszczach, pojawia się w organizmie wraz z pożywieniem, albo wówczas, kiedy wystawimy ciało na działanie słońca. Dlatego bywa nazywana „słoneczną witaminą". Dzieje się tak dlatego, że pod wpływem promieniowania ultrafioletowego ergosterol znajdujący się w tkance podskórnej ulega przemianie w witaminę D. Istnieją dwie główne formy witaminy D: witamina D2 (ergokalcyferol) i d3 (cholekalcyferol). Witamina D2 dodawana jest do mleka i stosowana jako dodatek odżywczy.
Witamina D przyczynia się do wchłaniania wapnia i fosforu, minerałów podstawowych dla zdrowia kości i zębów, zapobiegających krzywicy u dzieci. Wspomaga ponadto przyswajanie witaminy A, ważna jest dla zdrowia układu nerwowego, normalnej pracy serca i prawidłowego krzepnięcia krwi.
Magazynowana jest przede wszystkim w wątrobie. Zawarta w pokarmie witamina D wchłaniana jest z tłuszczami przez jelita, natomiast witamina D wytworzona pod wpływem oddziaływania słońca absorbowana jest bezpośrednio do krwiobiegu. Niedobór tej witaminy prowadzi do porowatości kości (osteoporozy), krzywicy u dzieci, psucia się zębów, zmęczenia i artretyzmu; niektórzy wiążą także krótkowzroczność z niedoborem witaminy D. Najbogatsze w witaminę D są ryby - sardynka, śledź, łosoś, tuńczyk, z rzecznych okoń, barbon i dorado - a także tran i wzbogacone witaminowo mleko. W warzywach praktycznie brak tej witaminy. Zalecana dawka dzienna wynosi 400IU, zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci.Najbardziej naturalnym dawca tej witaminy jest poranne słońce, ta nasza dające życie gwiazda dzienna.Wystarczy wstać przed świtem i sam moment wschodu słońca ta pierwsza minuta daje nam zapas na cały dzień potem aż do 11 przed południem trzeba spędzić co najmniej 15 minut, aby to uzyskać.U nas sprawa jest stosunkowo prosta słońce wschodzi prawie cały rok o godzinie 6 rano a zachodzi o 6 wieczór różnica jest najwyżej 15 minut w stosunku rocznym.Jeszcze do niedawna w naszej okolicy nie było prądu więc ludzie szli wcześnie spać bo jak długo można siedzieć przy ognisku no i przez to wcześnie wstawali . teraz i tutaj wiele się zmienia choć przyzwyczajenie pozostało. Jak już zaznaczałem naturalnej witaminy nie da się przedawkować choć trzeba być ostrożnie ze słońcem dlatego tutaj w godzinach południowych jest sjesta czyli odpoczynek co nie jest wcale takie złe zdążyłem się już do tego przyzwyczaić.
Uwaga: Stosowanie przez dłuższy czas dawki dziennej witaminy D powyżej 1600 IU prowadzi do nadmiernej akumulacji i objawów zatrucia, takich jak: biegunka, nudności, częste oddawanie moczu, zwapnienie tętnic oraz uszkodzenie nerek.
WITAMINA E
Jest rozpuszczalna w tłuszczach. Pond to jest jej dużo w rybach. Składają się na nią substancje znane jako tokoferole, które dzielą się na podgrupy: alfa, beta, gamma itd. Najbardziej aktywny jest tokoferol alfa.
Witamina dostępna jest jako dodatek odżywczy w formie naturalnej i syntetycznej. Forma naturalna oznaczona jest na etykiecie literą „d" (d-alfa-tokoferol), forma syntetyczna literami „dl" (dl-alfa-tokoferol). Obie postaci witaminy E są jak lustrzane odbicie, ale tylko naturalna forma „d" jest rozpoznawana przez organizm.
„Tokoferol" jest słowem wziętym z greckiego, oznaczającym narodziny - we wczesnych badaniach wiązano, bowiem witaminę E z płodnością.
Witamina E jest ważnym przeciwutleniaczem lipidowym: wiąże tlen i chroni tłuszcze w naszym organizmie przed szkodliwymi skutkami niekontrolowanego utleniania - nadtlenkami i wolnymi rodnikami. Nadtlenki atakują komórki organizmu, zwłaszcza komórki układu odpornościowego, powodując choroby zwyrodnieniowe związane z wiekiem, takie jak nowotwory, zawały, udary, artretyzm, zniedołężnienie i cukrzycę. Wiążąc tlen, witamina E łagodzi niektóre pierwotne przyczyny zgonów i pomaga przedłużyć życie. Poprawia oddychanie komórek (dlatego jest dobrodziejstwem dla uprawiających jogging), płodność i potencję seksualną, bardzo skutecznie zapobiega uderzeniom gorąca podczas menopauzy i poronieniom, a także broni organizm przed skutkami powszechnych zanieczyszczeń, takich jak ozon, promieniowanie i pierwiastki toksyczne. Stosuje sieją w leczeniu różnych stanów, między innymi miażdżycy, dusznicy bolesnej, nadciśnienia, nowotworów, niedokrwistości hemolitycznej, alergii, zaćmy, egzemy, trądzika, zespołu napięcia przedmiesiączkowego, owrzodzeń skóry, oparzeń i owrzodzeń przewodu pokarmowego. Ostatnie badania wykazały, że dzienna dawka 2000 IU, przyjmowana regularnie, może opóźnić postęp choroby Alzheimera.
Niedobór witaminy E objawia się: zmęczeniem i przedwczesnym starzeniem się, bezpłodnością i poronieniami, zanikiem mięśni, niedokrwistością hemolityczną, (w której brak reakcji na podawanie żelaza), zaburzeniami krążenia, takimi jak zakrzepy tętnicze, żylaki, zakrzepowe zapalenie żyły, chromanie przestankowe związane ze złym krążeniem, stanami zapalnymi nerek, zwyrodnieniem gruczołów płciowych i powolnym gojeniem się ran i oparzeń.
Wśród najlepszych naturalnych źródeł witaminy E są surowe zarodki pszenicy i olej z zarodków pszenicy, oleje roślinne, soja, pełne ziarno, jaja i zielone liście warzyw.Ponadto zawiera jej sporo w formie łatwo przyswajalnej maca.Zalecana dzienna dawka witaminy E wynosi 15 IU dla dorosłych i 10,5 IU dla dzieci. Optymalną ochronę dają jednak dużo wyższe dawki od 100 IU do 1000 IU samej witaminy E lub w połączeniu z innymi składnikami. Najpowszechniej stosowaną dodatkową dawką dzienną jest 400 IU.co stanowi 1 łyżeczka macy.
WITAMINA K
Rozpuszczalna w tłuszczach witamina K zdaje się zaniedbywanym składnikiem odżywczym, ponieważ rzadko się zdarza jej niedobór. Znana jest z roli, jaką odgrywa w wytwarzaniu czynników krzepnięcia krwi, takich jak protrombina, przeciwdziałając w ten sposób wewnętrznym krwotokom i nadmiernym krwawieniom miesiączkowym. Jest także stosowana dla zapobiegania nagłym krwawieniom u nowo narodzonych dzieci. Ostatnio stwierdzono, że witamina ta sprzyja zdrowiu kości i zapobiega osteoporozie.Doraźnie z naturalnych środków używa się Sangro de Drago parę kropelek do soku lub letniej herbaty ziołowej.
Witamina K występuje w trzech formach: k1 (filochinon), która jest naturalną witaminą K znajdującą się w roślinach; K2 (menachinon), która pochodzi z flory bakteryjnej jelit; k3 (Menadione - nazwa handlowa), która jest syntetyczną wersją witaminy K, przeznaczoną dla osób, które nie mogą absorbować jej z pożywienia. Aby zapewnić odpowiednie wchłanianie i wytwarzanie witaminy K w organizmie, powinno się włączyć do codziennej diety produkty mleczne, zawierające kultury bakterii, a więc jogurt i maślankę, jak również oleje roślinne. Wchłanianie witaminy K hamują wysokie dawki antybiotyków i nadmiar cukru i słodyczy w diecie.
Niedobór objawia się powolnym krzepnięciem krwi wypływającej z ran i skaleczeń, krwotokami - na przykład z nosa - i niskim poziomem płytek krwi. Przyczynami niedoboru są zazwyczaj defekty metabolizmu, zaburzenia funkcji wątroby. W przypadku celiakii powinno się wzbogacić dietę pokarmami bogatymi w witaminę K i uzupełniać ją dodatkowo preparatami zawierającymi witaminy A, D i E, a także wapń i kompleks witamin B. Najlepszym naturalnym źródłem witaminy K jest jarmuż, zielona herbata, lucerna, szpinak, brokuły, zielona sałata, kapusta, rzeżucha, jogurt, żółtko jaj, tran i olej sojowy. Oficjalnie nie ustalono dziennej dawki, ale 300 mikrogramów wydaje się odpowiednią ilością dla dorosłych. Tak samo jak z minerałami ważne jest aby witaminy pochodziły z dobrych warzyw owoców a nie sztuczne w tabletkach bo można łatwo przedawkować a naturalne nadmiar organizm po prostu wydali.
Odżywianie oraz witaminy I minerały jaki to ma wpływ na system odpornościowy.
Jak w każdej armii, również i w układzie odpornościowym wiele zależy od odpowiedniego wyżywienia naszych żołnierzy. Ciało dorosłego człowieka produkuje 126 miliardów białych krwinek obojętnochłonnych. Zwykle około 25 miliardów patroluje krew, a około 25 miliardów stacjonuje w szpiku. Trzydzieści miliardów limfocytów mieszka w płynie śródtkankowym. To wszystko powoduje ogromne zapotrzebowanie na pokarm. Jeśli tych „małych żołnierzy” nie odżywi się odpowiednio, nie będą w stanie wykonać swoich zadań i nie będą mieć energii do rozmnażania.
Niedobór pierwiastków śladowych i witamin zmniejsza aktywność żołnierzy. Oto lista podsumowująca, jakie braki mogą wpłynąć na układ odpornościowy, I tak:
Cynk - niedobór powoduje zmniejszenie aktywności limfocytów cytotoksycznych T i komórek NK (Natural Kiler). Żelazo - niedobór redukuje cytotoksyczność komórek NK, fagocytozę i zdolność białych krwinek obojętnochłonnych do niszczenia wroga.Miedź - jej brak redukuje liczbę limfocytów T i hamuje działanie układu odpornościowego.Selen - jego brak obniża produkcję przeciwciał.Selen wraz z witaminą E - niedobór tych dwóch współdziałających elementów odżywczych obniża funkcję cytotoksyczną komórek NK,Pirydoksyna (wit B6) - brak tej witaminy zmniejsza produkcję przeciwciał i obniża żywotność limfocytów. Na układ odpornościowy mają również wpływ następujące witaminy: Witamina C - kwas askorbinowy, substancja zapobiegająca utlenianiu, która chroni płynne części komórki przed skutkami ubocznymi leczenia nowotworów. Jako środek anty-histaminowy hamuje działanie histaminy, która odgrywa rolę w powstawaniu reakcji alergicznych.Witamina E - podobnie jak witamina C jest przeciwutleniaczem. Chroni lipidowe składniki komórek, w tym błonę komórkową i błony otaczające różne organelle. Współdziała z selenem.Witamina A - jest rozpuszczalna w tłuszczu jak witamina E i powstrzymuje wzrost i rozwój nowotworu. Jej brak zmniejsza liczbę komórek plazmatycznych wytwarzających przeciwciała.
Ale silni wojownicy to tylko połowa sukcesu. Żołnierze odpornościowi powinni mieć dobre uzbrojenie i muszą umieć nadawać i odbierać wiadomości. Cząsteczki, które są bronią lub nośnikiem informacji, to białka, dlatego niedobór białek zmniejsza ilość przeciwciał, które armia mogłaby wyprodukować, i tym samym liczbę możliwych do przesyłania informacji.Równie ważne są elementy ochronne. Do pomocy potrzebne są też zapobiegające utlenianiu składniki odżywcze i substancje roślinne. Chronią one zdrowe komórki przed wolnymi rodnikami, pojawiającymi się w trakcie leczenia (szkodliwe cząsteczki opisane w następnym rozdziale).
Tłuszcze, takie jak olej rybi czy lniany, albo roślinny Aceide de Copaiba- ograniczają możliwość rozprzestrzeniania się komórek nowotworowych. Pewne rodzaje kwasów tłuszczowych wpływają na skład i wydolność błon komórkowych makrofagów, zwiększając ich aktywność w czasie niszczenia komórek nowotworowych. U zwierząt otrzymujących karmę bogatą w tłuszcze wielonienasycone lub nasycone, cytotoksyczne właściwości makro-fagów ulegają zmniejszeniu.
Jedną z najczęstszych przyczyn uszkodzeń prowadzących do śmierci komórki są wolne rodniki. Może do tego dojść na skutek naświetlania lub chemioterapii, starzenia się komórki, zniszczenia przez fagocyty, stan zapalny tkanki albo proces niszczenia guza przez makrofagi.
Wolny rodnik to cząsteczka, która ma samotny, pojedynczy elektron na orbicie zewnętrznej. Elektrony dążą do występowania parami, dlatego cząsteczki, które mają niedobór elektronu starają się pozyskać go z innej molekuły. Wchodzą w reakcje z lipidami (tłuszczami), białkami i węglowodanami. Szczególnie podatne na takie działanie są składniki błony komórkowej i DNA. Gdy dochodzi do reakcji, cząsteczka przestaje być reaktywna, traci agresywny charakter. Natomiast staje się nią cząsteczka, której zabrano elektron i dlatego z kolei ta zaczyna szukać elektronu dla siebie, rozpoczynając reakcję łańcuchową zniszczeń.Organizm dysponuje dwoma mechanizmami pozbywania się wolnych rodników:
Pozyskuje przeciwutleniacze (czynniki chroniące normalne cząsteczki przed utratą elektronów na rzecz wolnych rodników), wytwarzając je samodzielnie lub pobierając ze składników odżywczych.powstają w czasie prawidłowego metabolizmu.Przeciwutleniające składniki odżywcze.Najlepiej poznanymi przeciwutleniającymi składnikami odżywczymi są B-karoten (prowitamina A), witaminy C i E oraz selen. Jest to jednak tylko wierzchołek góry lodowej.
B-karoten to jeden z wielu karotenoidów z właściwościami przeciwutleniającymi, ale nie jest na pewno najsilniejszy. Inne silne karoteny obejmują a-karoten, (likopen barwnik czerwony pomidora), luteinę (barwnik ciałka żółtego) i krypto-ksantynę. Flawonoidy, do których należą karotenoidy, to duża rodzina barwników. Właściwości przeciwutleniające mają m.in. rutyna, miricetyna i flawony cytrusowe. Inne barwniki neutralizujące wolne rodniki to proantocyjaniny, tanina (garbnik) i antocyjanina.Enzymy przeciwutleniające są niezbędne organizmowi człowieka enzymy wytwarzane są przy użyciu matrycowego DNA. Chociaż niektóre witaminy, minerały i substancje pochodzenia roślinnego działają, jako czynniki tłumiące wolne rodniki, to jednak główną ochronę przed nimi stanowi zespół enzymów. To one produkują broń, za pomocą, której układ odpornościowy walczy z najeźdźcami i powstańcami. Główne enzymy używane w tej walce to peroksydaza glutationowa, dysmutaza nadtlenkowa i katalaza.
Peroksydaza glutationowa używana jest głównie przez komórki wątroby, płuc, serca i krwi do dezaktywacji wolnych rodników, zanim dojdzie do szkód. Znosi ona aktywność takich wolnych rodników jak nadtlenek wodoru i nadtlenek lipidowy, powstających w czasie reakcji rodników tlenowych z nienasyconymi kwasami tłuszczowymi błony komórkowej. W rezultacie błona komórkowa traci dwa podstawowe kwasy tłuszczowe: arachidonowy i lipidowy. Ta strata prowadzi do jej przepuszczalności, a to z kolei do zachwiania równowagi stężeń minerałów, takich jak wapń, magnez, sód i potas. W skład tego enzymu wchodzi selen, a witaminy C i E wzmagają jego efektywność.Teraz widać jak ważną rolę maja do spełnienia witaminy minerały i mikroelementy i jakl ważne jest, aby były one jak najlepsze, czyli pochodzenia naturalnego, co w krajach wysoko uprzemysłowionych jest coraz trudniejsze do zdobycia, ale warto poszukać wszak to tak i stotne dla naszego zdrowia.
Tyle na dziś w dalszej części napiszę więcej o produktach i diecie.
La merced – Nijandari
20 październik 2009r