Indianie - Am. Północna
Opowieści Navajo cz.2
Ocena użytkowników:
/ 5- Szczegóły
- Utworzono: czwartek, 06, grudzień 2007 01:37
Opowieści Navajo cz2
Często latem oprócz wyżej wymienionej ceremonii oraz Snak Dance (tańca węża-postaram się opisać osobno) jest jeszcze ceremonia a raczej trochę zabawa zwana Enemy Way (droga wroga)
W czasie tej ceremonii młodzi Indianie pędzą na koniach szukając hoganu gdzie się odbywa ceremonia i ten kto pierwszy znajdzie ten zwycięża.Ta ceremonia odbywa się w letnią cichą noc księżycową ludzie cieszą się z bezchmurnej nocy i świeżego powietrza oraz dobrego jedzenia (Navajo bred,Navajo taco ,ship & corn sup) cała impreza ma dodatkową atrakcję oprócz ceremonialnych tańców opowieści i wygrywa ten(Storyteller) bajarz lub bajarka-gawędziarz lub opowiadacz można wiele jeszcze nazw wymyślać ale tam po prostu storyteller.- kto opowie najciekawszą historię .Dodatkowo dla młodzieży są opowiadane historie ich ludu i to trwa czasem parę nocy.Często są też zawody wizjonerów i ci co mają wizje dzielą się nimi z zebranymi słuchaczami.w ten sposób się wybiera przyszłych kandydatów na uczni i wizjonerów oczywiście wśród tych co ich wizje były najbardziej trafne.
A oto jedno z opowiadań zasłyszanych na jednej z takich nocnych ceremonii.
Spinder Women -Kobieta Pająk
Jest to stara legenda (słyszałem ją w wielu wersjach-ta jest najprostsza) najczęściej jest opowiadana przez babcie (storyteller) wnuczkom i wnukom aby ich zabawić a jednocześnie czegoś nauczyć.
Jest to legenda o kobicie pająku która poprzez okno w skale -Window Rock znajdującej się w miejscowości o tej samej nazwie zeszła aby uczyć kobiety Din'ech (Navajo) tkactwa a przede wszystkim strzyżenia owiec potem gręplowania wełny a następnie jej zwijania i sztuki farbowania przy pomocy naturalnych barwników ziołowych a następnie tkania pięknych dywaników .
Ponadto uczyła Je szukania odpowiedniej gliny przygotowywania jej i wyrobu garnków i Pater-dzbanuszków oraz naczyń codziennego użytku.Ponadto uczyła Je zachowania harmonii i balansu pomiędzy duszą ,ciałem i duchem. Ale nim w ogóle zeszłe jako wielka Bogini nauczycielka aby pokazywać i uczyć warto wspomnieć o jeszcze starszej legendzie o tworzeniu światów -a oto jedna z nich -poczytajcie a właściwie chciałbym powiedzieć posłuchajcie bo łatwiej mi opowiadać jak pisać. A oto ona:
Bardzo dawno temu kiedy już ziemia została uformowana i to był według Navajo pierwszy świat zwanym "Glitterng World" -był on czarny gzie istniała tylko woda ziemia i powietrze no i wtedy istniał już głos a właściwie dźwięk nazywano go muzyką swer która do dziś w czasie księżycowych nocy jest słyszalna choć nie dla każdego.Najpierw Wielki Duch (Holy Spirit) stworzył świętych ludzi (Holy Peaple ) w formie duchowej i to było najważniejsze wydążenie w pierwszym świecie.
W drugim świecie zostały stworzone rośliny owady ,płazy ,ryby,ptaki i pozostałe zwierzęta, Holy People -Święci dali życie Spinder Women & Spinder Men czyli Pająkowi kobiecie i mężczyźnie. Ale to były tylko dusze fizyczne ciała dostali później Aby mogli poznać inne planety i potem je rozwijać i zasiedlać.
Zaś w trzecim świecie Holy People doradzili i dali jej taką moc aby Women Spinder utkała mapę wszechświata i rozmieściła tam gwiazdy i planety według ich geometrycznych wzorów na nocnym niebie.
Na początku nie wiedziała jak się do tego zabrać po prostu nie dano jej żadnej instrukcji jak to ma wykonać czyli utkać.
Kazano wiec jej udać się na ziemie aby się posiliła i nabrała energii do wykonania zadania no i aby może znalazła jakiś pomysł.Gdy zbierała pożywienie pięknego poranka spotkała małe młode drzewko co dopiero zaczęło rosnąć chciała je pogłaskać prawą ręką i wtedy jej palce owinęły się wokół gałązki kiedy oderwała rękę zobaczyła że z jej dłoni wychodzi jakby sznur utkany z mocnych nici pajęczych więc przywiązała go do gałązki tego drzewka myślała że w ten sposób potrząsając ręką oderwie ten sznur ale to się nie udawało co ją bardzo zaniepokoiło zaczęła okręcać się wokół drzewka a potem innych tworząc plątaninę nitek jednak gdy spojrzała na to z oddali zobaczyła że ta plątanina ma dość ciekawy wzór więc zaczęła manipulować i tworzyć inne wzory co jej się coraz bardziej zaczęło podobać.
Teraz zrozumiała po co ją wysłano na ziemię że ma tutaj przećwiczyć rozmaite wzorce ,więc delikatnie zwinęła całą "tkaninę" nazbierała dodatkowo jedzenia i powróciła do domu w przestworzach aby pokazać mężowi Spinder Men czego się nauczyła i zaczęła tkać próbki w domu pod okiem i poradą męża.Wtedy odwiedzili ją Święci pochwalili jej pomysły i wzory a męża pouczyli jak ma zbudować warsztat tkacki i jak wykonać potrzebne do tego narzędzia.
Potem w czasie odwiedzin ziemi Spinder Men nauczył mężczyzn Navajo(Dinech) jak sporządzać zakłady tkackie i wyrabiać narzędzia Oczywiście nauczył ich też śpiewów przy tej pracy aby przez te śpiewy -Modły ta praca była poświęcona Holy Spirit a to dało tym warsztatom i narzędziom sens i cel unikalny.
Za to Spinder Women nauczyła kobiety specjalnych Pieśni -Modłów (Weaving Sonng)które otrzymała od Świętych.Te pieśni są jakby dodatkowym kluczem do tworzenia unikalnych wzorów tkanin i kocyków oraz blankietów.
.Narzędzia są zrobione z różnych odmian i części drzew np Weawing Lom- grzebień jest zrobiony z młodej gałęzi tutejszej odmiany jałowca
(Juniper Aligator)po to aby ubijać wątek umieszczając jedną warstwę przędzy nad drugą przesuwając w dół, w ten sposób tworząc życie tkaniny.Stuk Grzebienia -Widelca o nici wądka jest jakby biciem serca tkaniny.
Warsztat tkacki w terenie jest często gdy pogoda dopisuje przymocowany do gałęzi drzewa ma dwa kołki wspierające i one reprezentują jakby filary wspierające niebo a gałąź pozioma lub belka górna firmament nieba lub tęcze, zaś dolna pozioma -matkę ziemię żywą.Nitki pionowe reprezentują promienie słońca , gwiazd i tęcze ochraniające matkę ziemie ,poziome zaś atmosferę wodę i inne planety oraz Universum. czyli wszechświat.
Gdy warsztat został już stworzony to ludzie Dineh(Navajo) zaśpiewali Świętą pieśń do Holy Spirit a potem śpiewali jak to oni budowali krosno i robili narzędzia zaś kobiety jak czesały i przędły wełnę i tkały zgodnie z nauką Spinder Women & Men (Ludzi Pająków) i wtedy został stworzony czwarty świat nazywany "Glittering World" i wtedy zostali stworzeni pierwsi ludzie i dano im najpierw spirytualne ciała zwane "Dineh Tah" stało się to przy skale Window Rock (dziś stolica Ludu Navajo) oni to uważają jako swoisty pępek (centrum) ziemi poświęconego Ludziom Dineh(Navajo)
Jest jeszcze jedna legenda opowiadana przez starsze kobiety a słyszałem je na farmie na dole Canyon De Chelly od Storyteller (Babci bajarki) Że jak niegrzeczne dzieci dorastają nie ważne z skąd są czy z Gallup, ShipRock, Round Rock,Tuba City, Grang Canyon, Rock Spinder, Canyon Del Muetro, Cames Canyon czy Hogan i farma Navajo Canyon de Chelly (są to holy miejsca Navajo) to wtedy Talking God (Przemawiający Bóg) mówił po przez duchy wiatrów by pouczyć Spinder Women jak odnaleźć i zidentyfikować niegrzeczne dzieci. Kazał jej ugotować i zjeść te małe urwisy i po przeżuci wypluć na górę zwaną Spinder Rock dlatego do dzisiejszego dnia na szczycie tej góry są białe smugi gdzie podobno kości tych małych urwisów wybielają skały aż do teraz - ale to tylko story dla niegrzecznych dzieci.
Teraz jest taka tradycja że jak młoda dziewczyna chce być Young Weavers (młodą tkaczką) to powinna o świcie iść na łąkę i poszukać błyszczącej w porannej rosie najlepiej przy pierwszych promieniach słońca pajęczej sieci i położyć na niej delikatnie swoją prawą dłoń uważając aby nie zniszczyć tej delikatnej przędzy i skupić swe myśli na wizji wzorów jakie w danym momencie ma wizje aby jej to pozostało na wiele lat i jest to prezent od Spinder Women dla tej przyszłej prządki .
Tyle na dziś bo już 3 nad ranem a coraz trudniej mi odczytać moje bazgroły (Ośle sam pisałeś a odczytać nie umiałeś) kartki już pożółkłe pismo niezbyt wyraźne a dopiero przepisałem 8 kartek a tu 2 grube zeszyty postaram się pisać każdego wieczora choć po kawałku.
12/6 /08
Dziki Mietek
- « poprz.
- nast. »
