Nazwa: AYAHUASCA

Nazwa Łacinska: Banisteiopsis caapi (Spruce) Morton Rodzina: Maphlgiaceae

Nazwy zwyczajowe: ayahuasca negro, ayahuascam, ayawasca, bejuco bravo, bejuco de oro,

caapi, cielo ayahuasca, kamalampi, mado, mado bidada, mihi, mi-hi, natema, napi, nepe, nishi

y oni, 'tfucnu huasca, punga-huasca, rambi y shuri, shillinto, shimbaya huasca, shuri-fisopa,

shuri-oshinipa, yage, yaje

Wygląd rosliny: Roslina ma postać drzewiastej liany o szarych, połyskliwych pędach

pokrytych jednokomórkowymi wloskami. Kilkunastocentymetrowej dlugosci liscie ulozone

są na lodydze naprzeciwlegle. Mają ksztalt owalno-eliptyczny, są pojedyncze, gladkie,

calobrzegie. U podstawy każdego liscia osadzone są dwa gruczolowate wyrostki. Kwiatostany

tworzą się w postaci baldaszk6w. Kwiaty są pięciodzielne,zebrane po cztery z zółtymi

lub bladorózowymi platkami korony. Powstają z nich niepozorne owoce suche, zlozone z

oskrzydlonych rozlupek, dzięki czemu moga być rozsiewane przez wiatr.

Występowanie: Roslina rosnie dziko w klimacie tropikalnym i subtropikalnym, w strefie

opad6w od 1800 do 3500 mm rocznie na wysokosci 1500 m n.p.m. na terenie Peru,

Ekwadoru, Brazylii, Wenezueli, Kolumbii i Antyli. Jest tez uprawiana. Spotykana gl6wnie na

stanowiskach suchych, nie narażonych na zalewanie wodą. Roślina jest szczególnie wrażliwa na zanieczyszczenia powietrza.

Surowiec leczniczy: Cala roslina, a w szczególnosci kora i nasiona wykorzystywane Są w

fitoterapii.

Sklad chemiczny: alkaloidy harmanowe (harmina, harmalina, harmol, harmalol, harman i

norhaman), tetrahydroharmina, amidy harminowe, estry metylowo-harminowe z kwasami

organicznymi, acetylonorharmina, n-oksyharmina, n-norharmina, kwas harmalinowy,

telepatyna i jej ester metylowy, wazycyna. Oprócz tego wykazano obecność stigmasterolu,

sitosterolu, kwasów ursolowego i oleanolowego oraz nerolidolu. Kora liany jest bogatsza

w alkaloidy w porównaniu z drewnem. Alkaloidy harmanowe obecne w tej roslinie nazywane są

takze jagainą lub banistcryną(obecne takze w gatunkach Peganum harmala, Passiflora i w

rodzinie Elaeagnaceae).

Wskazania (zastosowanie), postacie leku: Surowiec stosowany miejscowo stanowi srodek przeciwbólowy i znieczulający. Stosowany doustnie działa wymiotnie i przeczyszczająco. Indianie często żują kawałki swiezych gałązek Ayahuasca. Przedawkowanie moze prowadzic do biegunek i wymiotów, co mieszkancy Amazonii uważają za korzystny sposób oczyszczania organizmu z toksyn. Odwary z kory i nasion stosowane są w chorobie

Parkinsona. Przyczyniają się do poprawy pamięci, mają tez dzialanie psychostymulujące. Mogą powodować równiez stany halucynogenne. Odpowiedzialna za ich występowanie harmina znajduje się takze w gatunku Passiflora. Dotychczasowe badania pozwalają mieć

nadzieję, ze surowiec ten w przyszłości moze mieć zastosowanie w leczeniu psychoz, alkoholizmu i uzaleznien narkotykowych.

C1ekawostki: Roślina ta w czasach przedinkaskich i inkaskich byla przedmiotem kultu religijnego. W języku keczua (jednego z plemion peruwianskich) jej nazwa oznacza "pnącze duchów". Rytuałem bylo juz samo zbieranie rosliny, a następnie przygotowywanie specjalnego napoju, zwykle w połączeniu z innymi roslinarni. Obecnie w Ameryce Poludniowej w niektórych wspólnotach religijnych nadal istnieje rytual picia odwaru z Ayahuasca zwanego "dajme" w celu zintensyfikowania doznan religijnych, polączenia z przodkam i widzenia przeszlosci. Za te przedziwne wlaściwosci odpowiedzialny jest malo poznany skladnik liany zwany telepatyną. Nie zanotowano niepoządanych efektów ubocznych stosowania tej rosliny, nawet pomimo tego, ze podawana jest w czasie obrzędów

religijnych takze dzieciom. Wpływ na uklad nerwowy jest jedynie ubocznym dzialaniem tego surowca. Przede wszystkim jest on jednak surowcem w fitoterapii.